Belgische militairen in Frankrijk

[Obusje]

Door sommige eenheden en groepen militairen werd op bevel van hogerhand soms uiterst ver teruggetrokken in de
meidagen van 1940 om aan de Duitsers te ontkomen. Het vrijwel dagelijks veranderende frontverloop was daarvan
de oorzaak.

Onderstaande foto, volgens het opschrift gemaakt op 20 juli 1940, toont een groep militairen van het garnizoen van
het fort van Eben-Emaei dat na een lange, vermoeiende maar ook gevaarlijke reis in het Zuid-Franse stadje Quillan
belandde. Op schootsafstand van de Spaanse grens.

In het onbezette deel van Frankrijk was inmiddels maarschalk Pétain aan het bewind gekomen. Deze Hitler-marionet
verbood de militairen verder te reizen naar het Verenigd Koninkrijk. En stuurde hen kort na het maken van deze foto
op Duits verzoek en onder strenge bewaking terug naar België.

Na terugkeer op eigen grondgebied mochten de Vlamingen en Limburgers naar huis en de onfortuinlijke Walen werden
als krijgsgevangenen naar Duitsland afgevoerd. Waarschijnlijk betreft het hier een groep die zich tijdens de aanval op
het fort in het kantonnement van Wonk bevond. Tot het garnizoen van Eben-Emael behoorde slecht een handjevol
Nederlandstaligen.

FEE-Quillan.jpg

[Obusje]

Een mens is nooit te oud om te leren. Ook ik niet. Een attente en bevriende lezer van dit forum, mij zeer welbekend sinds wij samen vele jaren geleden door het fort van Eben-Emael dwaalden, wees mij er op dat op bovenstaande foto ook een lid van het garnizoen staat afgebeeld die in latere oorlogsjaren en daarna furore maakte binnen en buiten de krijgsmacht.

Op een vooralsnog nog niet gedetecteerde plaats in de groepsfoto staat François Balthazar Mathot afgebeeld. Milicien van de klasse 1938, stamboeknummer 290.5161.

Mathot werd na zijn gedwongen terugkeer uit Frankrijk door de Duitse bezetter al vrij snel vrijgelaten uit krijgsgevangenschap. Dit alhoewel hij Franstalig was. Mathot was geboren en getogen in Korsworm. Een gemeente die in 1940 deel uitmaakte van de provincie Limburg. De rechtlijnige Duitse militaire bureaucraten beschouwden hem dan ook als Nederlandstalig. Bij de vaststelling van de definitieve taalgrens in 1963 werd Korsworm als Corswarem bij de provincie Luik gevoegd en anno nu maakt het dorp deel uit van de gemeente Berloz. Mathot sprak maar een paar woorden Nederlands maar dat bleek bij Duitse verhoren voldoende.

In de zomer van 1941 sloot Mathot zich aan bij de weerstand die zich in deze beginperiode van het verzet voornamelijk bezig hield met het verzamelen van inlichtingen door middel van observatie. Mathot vergaarde deze in hoofdzaak tijdens lange fietstochten voor zijn werk als adviseur van agrarische bedrijven. Onder andere bij het door de Duitse Luftwaffe in gebruik zijnde vliegveld van Brustem, waar hij vliegbewegingen registreerde. Zijn militaire opleiding als waarnemer kwam hem daarbij goed van pas.

Aanvang 1942 kwam Mathot in het vizier van Duitse opsporingsdiensten. Om zijn contactpersonen in de weerstand niet in gevaar te brengen en zichzelf evenmin, besloot hij het land te ontvluchten en maakte de gevaarlijke reis naar het Verenigd koninkrijk. Daar nam hij dienst bij de SOE.
De Special Operations Executive, een in 1940 nieuw opgericht onderdeel van het Britse leger dat zich bezighield met de voorbereiding en uitvoering van spionage en sabotage in de bezette gebieden. Hij nam tot aan het einde van de oorlog deel aan meerdere geheime operaties.

Vanaf 1948 tot 1992 speelde Mathot een belangrijke rol bij de totstandkoming en opbouw van de ‘Belgian branch’ van het internationale stay-behind netwerk ‘Gladio’. Een geheime organisatie met afdelingen in tal van West-Europese NATO-landen van civilisten en militairen die, mocht het tot een Sovjetbezetting komen, gewapende weerstand moest gaan bieden. François Mathot overleed in december 2008.

In 2014 is van de hand van Marcel Franckson een biografie over hem verschenen bij Editions Racine te Brussel met de titel ‘Dans le sillage de François Mathot agent secret’. ISBN 978-2-87386-848-2.

François Mathot.jpg

[canadian2nd]

Prachtig om dit te brengen Obusje !

Ik ken zelf nog een lid van "Gladio" - hij leeft nog en is een goede "vriend" - "kennis" - "collega" van mij.

Ik zal hem eens opzoeken en hem er eens proberen erover uit te vragen. Wie weet komen we nog meer verhalen te weten ? ...

Beste groeten.

Jan.

[Bram1940]

Dag Obusje,

Maakte Mathot ten tijde van Gladio nog deel uit van de krijgsmacht?

Groeten,
Bram

[Obusje]

Dag Obusje,
Maakte Mathot ten tijde van Gladio nog deel uit van de krijgsmacht?
Groeten,
Bram

Dag Bram,

Ik vermoed van wel. Als soort van liaisonofficier-met-ervaring. Maar zeker weten doe ik het momenteel niet.
Heb inmiddels zijn eerder genoemde biografie bij Amazon besteld en hoop daarin het antwoord op je vraag
te vinden. Wordt vervolgd, dus!

Veel specifiek nieuwe informatie over 'Gladio' verwacht ik in deze biografie overigens niet te vinden.
Ook sinds opheffing van de organisatie in 1992 zijn voormalige leden formeel gehouden aan zwijgplicht.

Het zou me, maar dat terzijde, niet verbazen als de draaiboeken voor een dergelijke organisatie op het
NATO-hoofdkwartier in Brussel inmiddels weer uit de verstofte archieven zijn gehaald...