Ladderzat

Sterke verhalen waar het Belgische leger centraal staat.

Moderators: Exjager, piot1940, Bram1940

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Obusje
Sponsor 2022-2023
Berichten: 143
Lid geworden op: 04 mar 2016 14:57
Locatie: Frankrijk

Ladderzat

Bericht door Obusje »

Elke militair die ooit daadwerkelijk aan gevechtsacties heeft deelgenomen, kent de verschijnselen van angst voorafgaand aan het naderende gevecht: klamme handen, zweet onder de helm op het voorhoofd, trillende handen, het gevoel dat de keel wordt dichtgeknepen en de plotseling opkomende neiging tot doemdenken. Onwillekeurig gaat de gedachte postvatten dat je laatste uur op deze aardkloot wel eens nabij kon zijn. En je na het komende gevecht de rest van je leven dood kunt zijn. Voor para’s komt daar als extra dimensie nog eens de sprong in het ongewisse bij. De gedachte om de relatief veilige omgeving van een goed functionerende vliegmachine hangend aan wat draden en parachutestof te verlaten, is naar menselijke maatstaven onlogisch. En dat meestal plaatsvindend boven een dropzone waar lieden met een ander veldpostnummer je op de grond opwachten om te pogen je om zeep te helpen. En jij, hangend aan je chute en zwevend richting aarde, onwillekeurig en aanvullend het idee krijgt dat alle vijandelijke ogen en wapens uitsluitend op jou gericht zijn.

Angst is echter een normaal menselijk verschijnsel in tijden van gevaar. En komt voor in alle leeftijdscategorieën en, de Goden zijn geprezen, bij alle dienstgraden. Bestaan er militairen zonder angst? Welnu er zijn militairen die beweren dat ze geen angst kennen, maar de ervaring leerde mij na operaties in tal van apenlanden en bananenrepublieken dat de meesten van hen leugenaars zijn. Met mooie bagatelliserende praatjes achteraf tijdens het pintelieren aan de toog. Vermeend geen angst kennen verhoogt trouwens het risico dat je roekeloos wordt. En uit misplaatste drang om de held uit te hangen, stomme dingen gaat doen die doorgaans alleen tot postume eerbewijzen leiden. Daarmee is het vaderland en de belastingbetaler niet gebaat.

Waar het in essentie om draait is dat een militair in het gevecht moet trachten zijn angsten onder controle te houden. Angst mag nooit het krijgskundig handelen beinvloeden en nimmer de opdracht in gevaar brengen. Evenmin het leven van de eigen kameraden. Dat nobele doel is in de praktijk van het militaire handwerk te bereiken door goede voorbereiding, gedegen opleiding en training, vertrouwen hebben in je oversten die de operatie leiden, vertrouwen hebben in de kameraden die met je meegaan én vertrouwen hebben in het materiaal waarmee je het gevecht ingaat. Dat dit concept werkt en niets onmogelijk is, bewijst de krijgshistorie ons talloze keren in talloze eeuwen op zowel grote als kleine slagvelden. Maar het kan soms, niets menselijks is de militair vreemd, ook anders uitpakken dan gehoopt en gewenst.

Een treurig voorbeeld daarvan is Unteroffizier Ernst Grzechza, Duits deelnemer aan Operatie Granit, de aanval op het fort van Eben-Emael op 10 mei 1940. Bedoelde operatie was al sinds september 1939 onder uiterste geheimhouding in voorbereiding. Manschappen werden zorgvuldig geselecteerd en getraind. En nieuwe springladingen werden uitgetest op moderne fortificaties die in Duitse handen waren gevallen na de annexatie van Sudetenland in 1938. Oorspronkelijk was het de bedoeling de aanval met para’s uit te voeren die boven het fort zouden worden gedropt. Maar eind 1939 werd besloten de tactiek te wijzigen en de aanvalsgroep met elf zweefvliegtuigen min of meer gelijktijdig boven op het fort te laten landen. Het risico werd in Berlijn bij nader inzien te groot geacht dat in de ochtendschemering een deel van de zwaar bepakte para’s in het water van het aangrenzende Albertkanaal zou belanden. Slecht voor de uit te voeren opdracht en slecht voor de gezondheid. Elke zwever had een ‘Trupp’ aan boord met een specifieke taakomschrijving van uit te schakelen doelen.

Grzechza maakte deel uit van Trupp 5, De zwever van Trupp 5 had, piloot incluis, 8 man aan boord onder bevel van ‘Truppführer’ Oberfeldwebel Erwin Haug (1913-1987). Plaatsvervangend Truppführer was Ernst Grzechza. De primaire taak van Trupp 5 was de uitschakeling van de luchtafweer op het dak van fort, bestaande uit zware machinegeweren. Secundair was het de bedoeling ondersteuning te verlenen aan andere Trupps bij de aanval op de werken blok 4 en koepel Zuid. Maar zover kwam het slechts ten dele. Tijdens de korte maar hevige strijd om de luchtafweerstellingen werd één Trupp-lid dodelijk gewond en raakten er twee gewond. Bleven er, in theorie, nog vijf man over. Maar Ernst Grzechza bleek na de landing ‘Kampfunfähig’. Hij bleek tot verbazing en grote ergernis van de overige Truppleden ladderzat te zijn. Bij later onderzoek en ondervraging bleek hij zijn veldfles voor vertrek niet met water te hebben gevuld, maar met ‘Schnapps’. En had deze tijdens de vlucht naar Eben-Emael geleegd. In zijn keelgat. De turbulentie had er tijdens de vlucht in essentiële mate toe bijgedragen dat de drank hem in recordtijd naar het angstige hoofd was gestegen en hij aan geen enkele gevechtsactie meer kon deelnemen zonder zijn kameraden en zichzelf in gevaar te brengen. Truppführer Haug besloot het dronken karkas van Grzechza achter te laten en met zijn resterende manschappen verder te gaan met de uitvoering van de opdrachten. Enkele uren later bleek Grzechza zijn zatte lijf naar de koepel 120 te hebben gesleept en op de koepel was geklommen. Volgens eigen verklaring om zijn kameraden te zoeken die hem hadden achtergelaten. Daar was zijn odyssee voorbij want hij raakte gewond door een schampschot aan het hoofd. Of dit vuur door Duitsers of Belgen werd uitgebracht is nooit opgehelderd. Ook nooit onderzocht, want Kampfgruppe Witzig had er alle belang bij het voorval snel te vergeten. Het hier opgetekende verhaal is pas na de oorlog bekend geraakt. Tijdens de oorlog gold voor alle direct betrokkenen het dienstbevel: zwijgplicht.

En hoe is het para-zatlap Ernst Grzechza verder vergaan? De euforie over het Duitse succes bij Eben-Emael stemde de commandant van Operatie Granit, Rudolf Witzig, uiterst mild. Hij had om voor de hand liggende redenen geen behoefte aan negatieve publiciteit. Laat staan aan een procedure tegen Grzechza bij de krijgsraad met een mogelijk doodvonnis als resultaat. De affaire verdween in de doofpot en er werd geen melding van gemaakt in de later samengestelde gevechtsrapporten. Wel werd Grzechza wegens ‘disfunctioneren’ gedegradeerd tot Oberjäger en ontving hij als enige benevelde deelnemer aan de luchtlandingsoperatie ‘Granit’ géén onderscheiding. De naam Grzechza werd niet vermeld op het daarvoor bestemde collectieve aanvraagformulier.

De oorlog eindigde voor Oberjäger Ernst Grzechza op 20 mei 1941. Die dag werd hij gedood tijdens de Duitse aanval ‘Unternehmen Merkur’ op Kreta. Hij ligt begraven op Kriegsgräberstätte Maleme, blok 3, graf 362. Enkele jaren geleden heb ik tijdens een battlefieldtour de begraafplaats bezocht. En heb bij zijn graf een klein flesje ‘Schnapps’ achtergelaten. Leeg uiteraard. De inhoud was de avond tevoren in mijn keelgat verdwenen.

05-34-Grzechza, Ernst.jpg
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Vriendelijke groet / Cordialement,
Obusje
marcsken
Sponsor 2022-2023
Berichten: 187
Lid geworden op: 04 dec 2014 19:27

Re: Ladderzat

Bericht door marcsken »

Met open mond gelezen (en geen schnapps bij de hand), bedankt voor te delen Obusje
wolf
Berichten: 273
Lid geworden op: 13 jun 2011 12:29

Re: Ladderzat

Bericht door wolf »

nog vanda Obusje. :-)
PaCo: 2Codo '70-'71, rappels: '74, '81
Bram1940
Beheerder
Berichten: 2266
Lid geworden op: 29 mei 2011 13:25

Re: Ladderzat

Bericht door Bram1940 »

Dag Obusje,

Interessant verhaal. Wat het vertrouwen betreft die de leidinggevende moest uitstralen naar zijn medestrijders, denk ik bijvoorbeeld aan het boek Le Chef et la Troupe dat door de Krahe in 1928 werd uitgebracht ter vorming van de nieuwe generatie leidinggevenden in het leger:

Le Chef et la Troupe 1928.png

Groeten,
Bram
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
Spitfire
Berichten: 74
Lid geworden op: 22 dec 2011 12:35

Re: Ladderzat

Bericht door Spitfire »

Alweer een verdomd interessant verhaal. :shock:

Waar ik en velen met mij denk ik nog nooit van gehoord had.

Grtz.

Luc 8-)
Gebruikersavatar
canadian2nd
Sponsor 2022-2023
Berichten: 1863
Lid geworden op: 21 jun 2011 14:07
Locatie: Bachten de Kupe

Re: Ladderzat

Bericht door canadian2nd »

Bedankt voor dit verhaal Obusje !
groeten.
Jan.
In memoriam mijn opa Gerard : Soldaat 4 Li 1932-33 / 18d veldtocht (23 Li) / KG gemaakt bij Gent / Eind 1944 : vrijwilliger bij 1005e Tpt Coy / Gesneuveld voor België t.g.v. V2 inslag te Hove op 31-1-1945. I will always remember him ....
Gebruikersavatar
Obusje
Sponsor 2022-2023
Berichten: 143
Lid geworden op: 04 mar 2016 14:57
Locatie: Frankrijk

Re: Ladderzat

Bericht door Obusje »

Nuchter bekeken ben ik Marcsken, Wolf, Bram, Luc en Jan
erkentelijk voor de positieve bewoordingen over mijn post.
Dank daarvoor van deze inmiddels uitgesprongen para!

Luitenant (en later in de oorlog majoor) Rudolf Witzig trok,
zoals een goed officier behoort te doen, lering uit het
dossier Grzechza.
Voorafgaand aan risicovolle inzetten van onder zijn bevel
geplaatste troepen werden ná Eben-Emael alle veldflessen
op inhoud gecontroleerd :D.

PS voor Bram: dank voor de boekentip. Ik heb op internet
de jacht erop geopend.
Vriendelijke groet / Cordialement,
Obusje
Plaats reactie

Terug naar “Sterke verhalen - histoires fortes”