Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Het Belgische leger tijdens de 18-daagse veldtocht.

Moderators: Exjager, piot1940, Bram1940

Plaats reactie
Gebruikersavatar
eaw458
Berichten: 1040
Lid geworden op: 30 mei 2011 08:14
Locatie: Zonhoven
Contacteer:

Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Bericht door eaw458 »

In het juni nummer van het tijdschrift van het Museum van het Kamp van Beverlo staat dit heel korte artikeltje van me.

Wie meer wil lezen over de geschiedenis van het kamp, kan die mannen een groot plezier doen door lid te worden via http://www.museumkampvanbeverlo.be/ Voor tien euro krijg je vier tijdschriften per jaar en gratis toegang tot het museum.

Groetjes,

Walter

----------------------------------

De Duitse Luchtaanval op het Kamp van Beverlo op 10 mei 1940

Het Kamp net voor de mobilisatie van 1939
Tijdens de zomer van 1939 bood het Kamp van Beverlo een relatief rustige indruk. Naast het kamp- en plaatscommando hadden slechts een beperkt aantal eenheden hun permanente standplaats te Leopoldsburg.

Het enige detachement van het veldleger werd geleverd door het 1ste Regiment Jagers te Paard. Deze eenheid werd eind jaren ’30 overgeplaatst naar Leopoldsburg bij het voltooien van de mobilisatie van onze cavalerie.

Alle overige eenheden behoorden tot de territoriale steundiensten. Het 3de Territoriaal Intendancekorps leverde met zijn Behandelingsdienst Beverlo het grootse detachement en baatte ondermeer de bakkerij, beenhouwerij en de magazijnen voor levensmiddelen, voeder en beddegoed uit.

De transportdiensten werden verzekerd door de beide compagnies van het Territoriaal Transportkorps Beverlo, ondersteund door zijn klein herstellingsatelier. Voor de uitbating van het locale Decauville spoorwegnet was een detachement van Spoorwegtroepen van de Genie aanwezig.

Het Kamp herbergde eveneens de Infanterieschool waar jonge Onderluitenanten die met succes hun studies aan de Koninklijke Militaire School beëindigd hadden klaargestoomd werden voor dit wapen. De seminaristen en kloosterlingen die voor het volgbrengen van hun legerdienst tot brancardiers werden opgeleid vonden onderdak in het Opleidingscentrum voor Brancardiers-Verplegers, beter gekend als de CIBI.

Tot slot omvatte het garnizoen nog het Militair Hospitaal en de Tuchtcompagnie.

De Mobilisatie
Door de stijgende internationale spanning rond de nakende Duitse aanval op Polen ging onze regering op 26 augustus 1939 over tot de mobilisatie van ons leger. De mobilisatie zou tussen die datum en de start van de Achttiendaagse Veldtocht op 10 mei 1940 in vijf verschillende fasen verlopen om de ganse operatie in goede orde te laten verlopen.

Reeds van bij de aanvang nam de activiteit in het Kamp gestaag toe. Op 13 en 14 september 1940 kwam de pas gemobiliseerde 16de Infanteriedivisie te voet aan te Leopoldsburg. De 38ste, 41ste en 44ste Linieregimenten zouden samen met hun gevechtsondersteunende en logistieke eenheden een tien dagen durende oefenperiode doorlopen. Deze divisie van tweede reserve bestond uit oudere reservisten die tussen 1929 en 1931 hun legerdienst volbracht hadden en had dringend nood aan een grondige heropfrissing van de nodige militaire vaardigheden.

Vanaf 22 september maakte de 16de Infanteriedivisie plaats voor de 15de Infanteriedivisie die met zijn 31ste, 42ste en 43ste Linieregimenten opnieuw een lading van zo’n 15.000 oudere reservisten afleverde in het kamp voor een trainingsperiode. Twee dagen later hield bovendien nog het 37ste Linieregiment halt in het kamp voor een nachtelijke tussenstop tijdens een lange afstandsmars.

De diverse oefenperiodes volgens mekaar op aan een intens tempo. Eens de tweede reserve gepasseerd was, kwamen de eenheden van de eerste reserve en het actieve leger aan de beurt. Begin januari 1940 bijvoorbeeld oefende de 9de Infanteriedivisie (8ste, 16de en 17de Linieregiment), gevolgd door de 4de Infanteriedivisie (7de, 11de en 15de Linieregiment). De 9de Infanteriedivisie zou trouwens in maart 1940 terugkeren naar Leopoldsburg om er nu een ganse maand te verblijven.

Intussen was op 13 november 1939 het Militair Hospitaal gesloten omdat de ligging van het kamp ten Oosten van de voorziene dekkingsstelling op het Albertkanaal de veiligheid van de patiënten bij een vijandelijke inval niet kon waarborgen. De CIBI staakte tijdens de mobilisatie eveneens zijn activiteiten. Ook het 1ste Jagers te Paard was reeds begin september 1939 vertrokken naar zijn mobilisatiekantonnementen. Alle overige eenheden, de Infanterieschool en de Tuchtcompagnie zouden slechts bij het afkondigen van de allerlaatste fase van de moblisatie bij een daadwerkelijke vijandelijke inval verplaatst worden naar het westen van het land.

De vooravond van 10 mei 1940
Op 23 april 1940 was de 11de infanteriedivisie van Generaal-Majoor Lebert aangekomen te Leopoldsburg voor zijn geplande kampperiode . De divisie had enkele dagen voordien zijn normale standplaats te Luik verlaten en bereikte Leopoldsburg in twee dagmarsen. Na een korte instructieperiode zou de divisie rond het midden van de maand mei een grote syntheseoefening uitvoeren waarbij ook de inzet van enkele vliegtuigen van onze Militaire Luchtvaart voorzien was. Het geheel zou bekroond worden met een bezoek van onze koning Leopold III en de legertop. De volgende eenheden waren naar Beverlo verplaatst voor dit ganse gebeuren:

Staf 11de Infanteriedivisie
14de Linieregiment
20ste Linieregiment
29ste Linieregiment
11de Bataljon Transmissietroepen
Compagnie C47 11de ID
Compagnie C47/T13 11de ID
Geneeskundig Korps 11de ID
Transportkorps 11de ID (m.u.v. de pelotons voor artilleriemunitie)
Compagnie Intendance 11ID

Het 9de Artillerieregiment, het 11de Bataljon Genie en het Eskadron Wielrijders ontbraken echter op het appel. De kanonniers werden doorgestuurd om te Duffel achter de K.W. Stelling te gaan kantonneren in afwachting van het einde van de maneuvers. Het Kamp van Beverlo bood immers geen oefenmogelijkheden voor onze artillerie. De geniesoldaten werden te Luik achtergehouden omdat er binnen de Versterkte Positie nog heel wat veldwerken dienden uitgevoerd te worden. Het geniebataljon werkte ondermeer aan aanleggen en versterken van loopgrachten en schuilplaatsen in de intervals tussen de oude forten rond de stad. Ook werden talrijke bruggen en wegen ondermijnd met het oog op de contramobiliteit. Het Eskadron Wielrijders tenslotte werd pas op 9 mei 1940 afgelost te Francorchamps en zou zich op 10 mei eveneens naar Beverlo begeven.

Naast de 11ste Infanteriedivisie had ook het Bataljon Grenswielrijders Limburg vier van zijn compagnies in opleiding. Deze eenheid die in stond voor de bewaking van de alarmstelling aan de Belgisch-Nederlandse grens in Limburg had op 10 mei 1940 zijn 5de en 6de compagnies te velde langsheen het Verbindingskanaal Maas-Schelde, het oostelijke deel van het Albertkanaal en de grensovergangen. De 1ste, 2de, 3de en 4de compagnies waren enige tijd voordien naar het kamp vertrokken.

De luchtaanval
Tijdens de late avond van 9 mei ontvangt onze legerleiding bijzonder verontrustende berichten van onze ambassade te Berlijn. Bovendien bevestigen een aantal wachtposten aan onze oostgrens dat er bijzonder veel activiteit op Duitse bodem waar te nemen valt. Kort na middernacht wordt dan ook een algemene alarmmelding verspreid onder alle eenheden van ons leger.

Het alarm bereikt de staf van de 11de Infanteriedivisie rondom 00u30. Generaal-Majoor Ivan Lebert laat de verschillende eenheden onmiddellijk op de hoogte brengen en laat weten dat de geplande evacuatie van de divisie naar de K.W. Stelling zonder verwijl zal opgestart worden.

Ook Commandant Defrène van het 2de bataljon van het 29Li laat zijn manschappen uit hun bed lichten. Rugzakken worden gepakt en zoveel mogelijk bagage, munitie en voedsel wordt op de paardenkarren geladen. De veldkeukens worden aangehaakt en reeds om 03u30 vervoegt het bataljon de Hechtelsesteenweg waar de marscolonnes gevormd worden. Wanneer iedereen op post is, wordt het vertreksein richting Heppen gegeven. Anderhalf uur later is het gros van de divisie te voet op weg naar het westen. De meeste eenheden zullen enkele uren later via de bruggen van Paal en Beringen het Albertkanaal kruisen en bereiken tijdens de vroege voormiddag de omgeving van Diest.

Niet iedereen heeft echter het kamp verlaten. De eenheden van de 11de divisie hebben elk een achterwacht ter plekke gelaten om zoveel mogelijk achtergelaten materieel te recupereren. Ook aan het militair hospitaal is een detachement van de geneeskundige dienst achtergebleven. De troepen van de Infanterieschool, de Tuchtcompagnie en de territoriale steuneenheden zijn eveneens nog nog ter plekke.

Maurice Tock, sergeant-verpleger bij het geneeskundig korps van de 11de divisie, beschrijft in zijn reeds in 1941 gepubliceerde boek “La Chaussée sans Gloire” hoe enkele uren na het vertrek van de divisie een smaldeel vijandelijke duikbommenwerpers opduikt boven het kamp. De Stuka’s bestoken aanvankelijk de zone rondom de kwartieren van de Infanterieschool en de Tuchtcompagnie geviseerd werden, maar het oorlogsgeweld bereikt al snel de buurt van het militair hospitaal. Sergant Tock, korporaal De Ruyter en soldaat Dallons duiken onder stoelen en tafels op zoek naar dekking. Het is dan 08u10.

De Duitse vliegtuigen verdwijnen na een goed half uur. Alvorens de rust kan weerkeren, komen de eerste slachtoffers aan bij de poort van het militair hospitaal. Een bestelwagen van het peloton verkenners van het 14Li komt in alle vaart aangereden met aan boord de zwaargewonde soldaat Smets. Hij zou enkele ogenblikken later in de armen van Maurice Tock overlijden. Landenaar Pierre Smets werd 24 en liet zijn vrouw achter.

De bescheiden hulppost wordt al snel overrompeld. Het ontbreekt de kleine medische ploeg aan alle verbandmateriaal en medicijnen. Tock grijpt de telefoon en vraagt het kampcommando om assistentie. Hoewel de kampdiensten nog over hun eigen arts beschikken, luidt het botte antwoord dat de 11de divisie het probleem maar dient op te lossen. De wanhopige sergeant besluit dan maar om een voertuig op te vorderen en richting Aarschot te rijden waar hij zijn eenheid hoopt terug te vinden. Op het kruispunt met de Koningin Louisa-Marialaan wenkt hij een Rijkswachter. De agent dringt aan op een naar behoren ingevuld en door een officier ondertekend opeisingsbevel en weigert alle assistentie. Een officier uit een aanrijdende militaire vrachtwagen doet het nodige en korporaal De Ruyter vertrekt in vliegende vaart.

Ook gewonde burgers stromen toe op de Hechtelsesteenweg en de gangen en lokalen bij de ingang van het militaire hospitaal raken overvol. Tock houdt een personenwagen en autobus tegen en laat een groep lichtgewonden wegvoeren. Dokter Verluyten uit Leopoldsburg is inmiddels aangekomen en start met de triage van de patiënten en de verzorging van de ernstige gevallen. Geneesheer luitenant Grisat van het 20ste Linieregiment passeert op zijn fiets en wordt tegengehouden. De hulpverlening komt langzaam op gang. Tussen de talrijke aankomende voertuigen met gewonden bevindt zich ook een stootkar met vijf zwaargewonde militairen van de Tuchtcompagnie. Vier lichtgewonden duwen de kar de binnenkoer op.

Korporaal De Ruyter is inmiddels teruggekeerd met een handvol manschappen van de geneeskundige troepen van de 11de divisie onder leiding van Luitenant Fabry. Onder hen bevindt zich ook priester-brancardier Ozer die de ziekenzalving toedient aan de ernstige gevallen. De beschikbare motorvoertuigen worden gebruikt om zoveel mogelijk gewonden af te voeren naar ondermeer het veldhospitaal te Aarschot. Talrijke burgers en militairen blijven echter ter plekke achter. Sergeant Tock en de zijnen verlaten Leopoldsburg rondom 14u00 wanneer de laatste ambulance van de 11de divisie de plaats van het onheil verlaat.

De slachtoffers van tuchtcompagnie
Bij de aanval op de terreinen van de Tuchtcompagnie vielen naast ettelijke gewonden ook drie dodelijke slachtoffers waarvan we het persoonlijke militiedossier wisten terug te vinden. Ter afsluiting willen we de militaire biografie van deze gesneuvelden even kort toelichten.

Het eerste overlijden betreft Raoul Coulon, inwoner van het Henegouwse mijndorp Hornu en milicien bij het 3de Regiment Jagers te Voet. Coulon werd op 31 augustus 1936 onder de wapens geroepen te Doornik voor een diensttijd van 12 maanden en moest bij zijn afzwaai vier dagen na zijn klas dienen omwille van inbreuken tegen de militaire tucht. Bij de moblisatie van zijn regiment op 29 augustus 1939 trok hij opnieuw het uniform aan. Twee ongewettigde afwezigheden uit zijn 7de Compagnie leverden Raoul Colon op 1 maart 1940 een overplaatsing naar de Discipline op.

De tweede overleden militair is Luikenaar Denis Defossez. Hij trad in dienst op 18 mei 1937 bij de 9de Compagnie het 1ste Linieregiment en volbracht als eerste zoon van zijn familie een verlengde diensttijd van 17 maanden. Defossez werd op 26 augustus 1939 gemobliseerd en ook hij belandde na een ongewettigde afwezigheid van twee dagen bij de Tuchtcompagnie. Denis Defossez kwam op 5 april 1940 aan te Beverlo.

Inwoner van Charleroi Roger Scheepmans tenslotte behoorde tot de klas 38 en vervoegde op 3 april van dat jaar de 1ste Compagnie van het 2de Regiment Jagers te Voet in zijn thuisstad. Na een hele reeks afwezigheden van korte duur bij zijn eenheid wordt Scheepmans op 13 maart 1940 opgenomen in het militair hospitaal van Brussel. Drie dagen na zijn opname is hij alweer afwezig op het appel. Wanneer hij op 27 maart 1940 door de artsen geschikt bevonden wordt voor de dienst en het hospitaal te Brussel verlaat, wordt hij stante pede veroordeeld tot een verblijf in de Tuchtcompagnie. Hij arriveert te Beverlo op 5 mei 1940.

De drie overlijdens worden in de respectievelijke militaire stamboekjes opgetekend met als tijdstip 07u45.

De balans
Volgens de lijst der gesneuvelden, opgesteld door het Ministerie van Landsverdiging tijdens de jaren vijftig, verloren de volgende militairen het leven in het bombardement te Leopoldsburg:
BANCKEN Albert, J.M. (29ste Linieregiment, 4de Bataljon, 15de Compagnie)
BERTHOLET Jean, J.J. (Infanterieschool)
CLYSNER Armand, M. (20ste Linieregiment, 2de Bataljon, 5de Compagnie)
COULON Raoul, A. (3de Regiment Jagers te Voet, 2de Bataljon, 7de Compagnie)
DECOUVREUR Pierre, H. (14de Linieregiment, 4de Bataljon, 14de Compagnie)
DEFOSSEZ Denis, C. (1ste Linieregiment, 3de Bataljon, 9de Compagnie)
DEN HAERYNCK Jules, F.E. (11de Infanteriedivisie, Compagnie C47)
DE RIJCK Frans (14de Linieregiment, 2de Bataljon, 8ste Compagnie)
DE WINNE Petrus, V. (8ste Regiment Hulptroepen van het Leger, eenheid onbekend)
DOSOGNE Maurice, H.G. (14de Linieregiment, 2de Bataljon, 7de Compagnie)
FAES August, G. (Infanterieschool)
L'HOYES Joannes (29ste Linieregiment, 4de Bataljon, 15de Compagnie)
ROELANTS Alfons, J. (14de Linieregiment, eenheid onbekend)
SCHEEPMANS Roger, J. (2de Regiment Jagers te Voet, 1ste Bataljon, 2de Compagnie)
SCHOOVAERTS Arnould, H. (Infanterieschool)
SMETS Pierre, A.G. (14de Linieregiment, Peloton Verkenners)
SPITAELS Eduard (14de Linieregiment, 3de Bataljon, 11de Compagnie)
STOCKX Petrus, E. (14de Linieregiment, 2de Bataljon, 7de Compagnie)
VERHULST Remi, P. (Infanterieschool)

Of deze lijst volledig is, valt zonder bijkomend onderzoek niet te bepalen. Vooreerst is het niet ondenkbaar dat bepaalde gewonden geëvacueerd werden en later elders overleden. Ook staat het vast dat de lijst der gesneuvelden van defensie, die we voor de website 18daagseveldtocht.wikispaces.com integraal konden fotograferen en digitaliseren, een aantal vergissingen en vergetelheden bevat. De gemeenteregisters van Leopoldsburg, het steekkaarten bestand van de overleden militairen zoals bewaard op het Instituut voor de Veteranen, en de individuele militiedossiers van de Ondersectie Notariaat van Defensie zijn de meest aangewezen bronnen om dit onderzoek af te ronden.

Opmerkingen en suggesties over dit artikel zijn steeds welkom bij de auteur.

Walter Van Opstal
Website: 18daagseveldtocht.wikispaces.com
Email: 18daagseveldtocht@gmail.com

Bronnen
Janvier, R., 1940, Nous, les fuyards de 1940, Luik: Editions Desoer.
Kinjet, J., 2002, Sergeant Kinjet. Met het 14de linieregiment in mei 1940, Erpe-Mere: De Krijger.
Tock, M, 1941, La Chaussée sans Gloire, Aarlen: Du Sorbier.
Van Brussel, L. 1974, 18 dagen blitzkrieg, Brussel: Frans Masereelfonds.
Archief 29ste Linieregiment, Centrum voor Historische Documentatie, Ministerie van Defensie
Archief 20ste Linieregiment, Centrum voor Historische Documentatie , Ministerie van Defensie
Archief 14de Linieregiment, Centrum voor Historische Documentatie , Ministerie van Defensie
Individuele Militiedossiers Pierre Smets, Raoul Coulon, Denis Defossez en Roger Scheepmans, Ondersectie Notariaat, Ministerie van Defensie
Lijst der gesneuvelde militairen van de achttienddaagse veldtocht, Centrum voor Historische Documentatie , Ministerie van Defensie
De achttiendaagse veldtocht, regiment per regiment: http://18daagseveldtocht.be/
Gebruikersavatar
Paddy
Berichten: 7570
Lid geworden op: 28 mei 2011 10:25
Locatie: Dendermonde, Idiot Trench
Contacteer:

Re: Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Bericht door Paddy »

eaw458 schreef:(knip)

Reeds van bij de aanvang nam de activiteit in het Kamp gestaag toe. Op 13 en 14 september 1940[/b] kwam de pas gemobiliseerde 16de Infanteriedivisie te voet aan te Leopoldsburg. De 38ste, 41ste en 44ste Linieregimenten zouden samen met hun gevechtsondersteunende en logistieke eenheden een tien dagen durende oefenperiode doorlopen. Deze divisie van tweede reserve bestond uit oudere reservisten die tussen 1929 en 1931 hun legerdienst volbracht hadden en had dringend nood aan een grondige heropfrissing van de nodige militaire vaardigheden.


Is hier geen klein "schrijffoutje" ingeslopen?
Overigens een mooi stukje geschiedenis ;)
Greetings from a Little Gallant Belgian
Patrick De Wolf
Militaria-Ruilbeurs Hangar 42 Dendermonde,http://www.facebook.com/Hangar42Militaria
There is a very fine line between "hobby" and "mental illness".
Gebruikersavatar
eaw458
Berichten: 1040
Lid geworden op: 30 mei 2011 08:14
Locatie: Zonhoven
Contacteer:

Re: Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Bericht door eaw458 »

Paddy schreef:
eaw458 schreef:(knip)

Reeds van bij de aanvang nam de activiteit in het Kamp gestaag toe. Op 13 en 14 september 1940[/b] kwam de pas gemobiliseerde 16de Infanteriedivisie te voet aan te Leopoldsburg. De 38ste, 41ste en 44ste Linieregimenten zouden samen met hun gevechtsondersteunende en logistieke eenheden een tien dagen durende oefenperiode doorlopen. Deze divisie van tweede reserve bestond uit oudere reservisten die tussen 1929 en 1931 hun legerdienst volbracht hadden en had dringend nood aan een grondige heropfrissing van de nodige militaire vaardigheden.


Is hier geen klein "schrijffoutje" ingeslopen?
Overigens een mooi stukje geschiedenis ;)


Ah ja - inderdaad - gelukkig had ik dat verbeterd in de laatste versie.

W
De achttiendaagse veldtocht, regiment per regiment: http://18daagseveldtocht.be/
milleke
Berichten: 63
Lid geworden op: 30 mei 2011 16:06

Re: Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Bericht door milleke »

Knap artikel.
Is er ook meer info voorhanden van het geallieerd bombardement op 28 mei 1944.
Toen zouden er 270 Duitsers gesneuveld zijn, o.a. van het opleidingscentrum van de Kriegsmarine (ik heb van eentje zijn bidprentje).

Groeten, Davy
Gebruikersavatar
eaw458
Berichten: 1040
Lid geworden op: 30 mei 2011 08:14
Locatie: Zonhoven
Contacteer:

Re: Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Bericht door eaw458 »

milleke schreef:Knap artikel.
Is er ook meer info voorhanden van het geallieerd bombardement op 28 mei 1944.
Toen zouden er 270 Duitsers gesneuveld zijn, o.a. van het opleidingscentrum van de Kriegsmarine (ik heb van eentje zijn bidprentje).

Groeten, Davy
Daar weten de mensen van het kampmuseum dan wel meer over, in tegenstelling tot dat van 10 mei 40. Er staat een en ander op hun website.

Apropos, mijn tweede paragraaf ivm met het 2JP: dat moet natuurlijk 'motorisatie' zijn. Sorry dat ik hier per abuis de versie van net voor de laatste correcties knipte en plakte. :oops:

Walter
De achttiendaagse veldtocht, regiment per regiment: http://18daagseveldtocht.be/
Tim
Berichten: 58
Lid geworden op: 05 jun 2011 11:46

Re: Luchtbombardement Kamp van Bevelo 10 mei 1940

Bericht door Tim »

Knap Walter. Het boekje van Tock heb ik hier ook liggen.

Uit de balanslijst kan volgende naam geschrapt worden: CLYSNER Armand.
Hij sneuvelde op 20/05/1940 in Evergem, en werd volgens mijn informatie in 1966 overgebracht naar de BMB Leopoldsburg.
Mocht iemand me aan een foto van zijn graf kunnen helpen.. graag!
Plaats reactie

Terug naar “Mei 1940 - Mai 1940”