ABL-History Forum

Werd men in de Tweede Wereldoorlog , in België, met je eenheid krijgsgevangen gemaakt of apart ?

Lijkt me een rare vraag, iedereen die op een bepaald moment de wapens neerlegt en gerespecteerd wordt als krijgsgevangene word dan ook krijgsgevangen gemaakt.

Groeten

Alleen gevangen genomen worden gebeurt in elke oorlog bij elk leger, dat hangt allemaal van de omstandigheden af.
Normaal is het de hoogste in graad die de situatie beoordeeld en een beslissing neemt, maar als nu een eenheid volledig uit elkaar gevallen is dan gebeurde het dat kleine groepjes en individuelen zich overgaven.
Een mooi voorbeeld is een vooruitgeschoven waarnemingspost die verrast word door de vijand.

Maar meestal samen met je eenheid ?

In het leger ga je (normaal) nooit alleen op stap, je wordt altijd wel vergezeld door mede soldaten en die mede soldaten zitten in de zelfde eenheid van jou.

Door gevechtsomstandigheden kan je afgezonderd worden van je eenheid. En alleen sta je nergens, dus geef je je over (of wordt gedood) en dan wordt je krijgsgevangen genomen. Moet in een oorlog veelvuldig voorkomen.

Omgekeerd gebeurt ook (WO2). Een Britse piloot met brandstofgebrek lande op één van de Italiaanse eilanden voor de Afrikaanse kust met de bedoeling zich over te geven en krijgsgevangene te worden gemaakt. Groot was zijn verbazing toen na zijn landing de ganse Italiaanse bezetting van het vliegveld (1200 man), met een Generaal in parade-uniform op kop, zich aan hem overgaf. Ze hadden zojuist een geallieerde marine beschieting over zich gehad en zagen het niet meer zitten. De piloot verwittigde via zijn boordradio dat de invasietroepen rustig aan land konden komen.

Afgezonderd raken van de eenheid is inderdaad een normale omstandigheid op een slagveld, de boven beschreven geschiedenis is weer iets uitzonderlijks maar ook andere kleine groepen zijn achter het front blijven vechten.
Dat is zo voor alle eenheden van alle nationaliteiten het geval, en dan blijft de vraag hoe individueel te beschouwen is, doorgaans word aangenomen dat een kleine groep zonder leiding gevend kader ook als individuele overgave beschouwd werd.

Piloten vormden tijdens WO II een speciaal geval, die werden door de Duitse luchtmacht als individualisten beschouwd en alzo als gevaarlijk, individualisten die graag ontsnapten.
Heel bekend is hier The Big Escape als film op een waar gebeurde geschiedenis.

Over de gevechten verder zetten achter het front valt ook weer te interpreteren over wat en wie we het hebben, als enkeling in uniform maakt ge nog altijd deel uit van een strijdmacht maar meestal sloten enkelingen zich aan tot kleine groepen en dan nog meestal onder leiding van een gegradueerde.
Burgers die meestreden en militairen niet in uniform worden als partisanen beschouwd en vallen dan niet onder de krijgswet en de bescherming van het rode kruis.
Als men dus de gevechten achter de frontlijn verder zet en gevangen werd was men krijgsgevangenen.

Als je de vraag stelt om de omstandigheden van de krijgsgevanginname van je grootvader wil achterhalen, zal veel afhangen van de eenheid waarin hij diende. Na de capitulatie verleende het Groot Hoofdkwartier zijn volle medewerking aan de Duitsers waardoor volledige eenheden, dikwijls nog met hun wapens, 'krijgsgevangen' gemaakt werden. Officieren mochten zelf, op papier, hun persoonlijk wapen bijhouden. Vaak werden die verzameld onder leiding van de Belgische Legerleiding, meestal slecht bewaakt. Hierdoor konden velen de benen nemen. Terug afhankelijk van eenheid tot eenheid, werden sommigen onmiddellijk vrij gelaten, anderen werden eerst geïnterneerd. Vaak werden Franstaligen gescheiden van de Nederlandstaligen en werden de Franstaligen wel naar gevangenkampen gestuurd, Nederlandstaligen niet (of niet voor lang). Elke militair die nog deel uitmaakte van het leger op 28 mei werd (in theorie) krijgsgevangen gemaakt, op een door de Belgische Legerleiding georganiseerde manier. Dit had niets met collaboratie te maken, maar met het feit dat de Legerleiding haar opperbevelhebber, de Koning, trouw volgde en de bepalingen van de overgave deed naleven. Zeer velen slaagden erin te ontsnappen en huiswaarts te keren, of naar Engeland te vluchten, door de gebrekkige Duitse bewaking of ze voelden zich door de capitulatie van hun verplichtingen ontslaan en gingen onmiddellijk hun eigen weg.
Voor alles wat voor de capitulatie gebeurde, zal je moeten achterhalen in welke eenheid je grootvader diende. Alles kan: overgegeven met het garnizoen van een fort, gewond geraakt, geïsoleerd, verdwaald, overrompeld, omsingeld,...

Ik weet intussen dat hij Stalag IIC zat:
Kan iemand mij hier zoveel mogelijk informatie over geven ?

Ook mijn grootvader (uit Hamme) zat in Stalag IIC => dit is in Greifswald (in de Frans Mehring Strasse, je moet maar eens op Google Earth kijken om de contouren te zien). Greifswald ligt nabij Stettin in het huidige Polen.
Moet geen pretje geweest zijn: berekoude winters en sneeuw ruimen op de blote voeten ...
Ook de "bevrijding" van het kamp door de Russen moet nogal penibel geweest zijn.

Ik heb er wel wat info en foto's over die ik later zal posten (omdat ik ze nu niet bij de hand heb)
Hoe voeg je trouwens bijlagen aan posts toe? Als dit niet kan moet je me je emailadres maar eens berichten.

Alvast dit:
http://pallas.cegesoma.be/pls/opac/plsp ... l/opac.htm

Groetjes,

Hans

Hij zat ook in het 38Li ?

Nee, mijn grootvader zat bij het 6e artillerie.

Hieronder een transcriptie van een brief die mijn grootvader (en zijn broer die ook in Greifswald zat) op 5 october 1940 kan Albert (via Hamse vrijwillige werkers in de suikerfabiek van Stettin) naar zijn ouders liet smokkelen. (Met normale gecensureerde krijgsgevangenenbrief verliep tussen brief en antwoord één maand, via het informele ongecensureerde circuit was dit 14 dagen.)

"Wij bevinden ons in Stettin een havenstad gelegen aan den Oder. Wij zijn hier ongeveer 3 maanden en wat onze gezondheid betreft, deze laat God zij dank niets te wenschen over. Wij werken hier in een suikerfabiek Pommersche Provinzial Zuckersiederei (in de gauw Pommeren aan de Oostzee). Zoals wij reeds gemeld hebben werkt Urbain in de schrijnwerkerij dezer fabriek en ik in den atelier en wel als metaaldraaier. Wat den arbeid aangaat, hiervan hebben wij geen reden tot klagen. De Duitschers hier op de fabriek aanzien ons als hun gelijken , wat ik maar zeg om te doen begrijpen dat zij niet met geweer of bajonet achter ons staan. Wij werken hier acht uren per dag …
Nu over het eten: Dit is begrijpelijkerwijze gerationeerd zoals ten andere in België. Wij krijgen 200 gram brood per dag plus wat toespijzen zoals worst, confituur, boter of kaas. Hiervan moeten wij 3 maal per dag eten. ’s Morgens om 6 uur, het “schof” om 10u30 en ’s avonds om 7 uur. Dan krijgen wij ons zogezegd middagmaal om 2u30 namiddag en dit bestaat uit soep waarin van alles is verwerkt, tot zelfs beenderen, maar van vleesch is somtijds een klein vezeltje te bespeuren, maar in’t algemeen niets. ’S Zondags krijgen wij ons noenmaal op den middag en dat bestaat dan uit aardappelen, saus, somtijds groenten en wat vleesch (’s Zondags werken wij niet). Om dit artikel te besluiten: wij krijgen genoeg voor een kleine eter. Wij beiden kunnen wel meer eten maar ik zou overdrijven moest ik zeggen dat er kans is om van honger te vergaan. … Tusschen haakjes ik heb mij verleden week gewogen en kom toch nog tot 80 Kgr.
Nu over ons wasgoed: wij hebben beiden een heele broek kunnen redden en voor het wasschen moeten wij natuurlijk zelf zorgen. … Zeeppoeder is er in voldoende hoeveelheid te verkrijgen, maar toiletzeep hebben wij niet al te veel (alle vier weken hebben wij een klein stukje). …
Wij verdienen hier 17.50 mark per maand wat ons uitbetaald wordt in “lagergeld” dat alleen gangbaar is hier in de kantine. Hier kunnen wij mits betaling bekomen in zeer beperkte hoeveelheden: confituur, scheergerief, zeeppoeder, zeep, knoppen, naaigerief, …, tomaten, en alle maneschijnen een paar cigaretten of wat tabak. Rookwaren zijn niet zo gemakkelijk te verkrijgen in Duitschland, zelfs niet voor de burgers. Wij trekken toch ons plan. De Belgische vrijwilligers die ons hier mogen komen bezoeken hebben een deel van ons Belgisch geld omgewisseld in marken en zoo kunnen wij dan aan cigaretten of tabak aangeraken (voor ons beiden een 6-tal) cigaretten per dag).
…
In ’t kort de avonturen den eersten weken in Duitschland en onzen tocht vanuit België naar hier:
Wij waren in Lophem(Loppem) bij Brugge wanneer de capitulatie kwam. Daar dan is Urbain bij mij gekomen. Te paard en te voet zijn wij tot in Gent geraakt, maar hier werden de Belgische militairen verzameld, zogezegd om ons papieren en een stempel te krijgen (Wat leugenaars die Duitschers). Van Gent te voet naar Moerbeke.

Van hier naar Kemzeke en dan naar Hulst (in Holland). Van Hulst naar Walsoorden waren wij met 2.000 op een schijnzink (koolschip) werden uitgescheept. Na een reis van 3 dagen dwars door Holland over Dordrecht en Nijmegen kwamen we toe in Emmerich a/ Rhijn. Hebben wij dorst gekend op deze reis. ‘t Water uit den Rhijn smaakte als wijn. En slapen op die kas. U kunt denken met 200 man in één luik. Nog erger dan haringen in een ton. Geen middel zich te verroeren. Dan van Emmerich naar Hemer per beestenspoorwegwagen.
Hemer ons 1e Duitsch kamp daar een vijftal dagen gebleven (en honger gehad) en dan naar Neubrandenburg in Westfalen. Een echte hel was het daar. Veertien dagen op den grond geslapen onder een tent zonder het minste beetje stroo. Om eten. Hoe wij dat kunnen doorstaan hebben begrijp ik heden nog niet. 3,4 pellepatatten, een beetje rijstwater en een klompje brood voor een ganschen dag. Wij moesten niet werken daar, maar wij hadden het toch niet gekund. Als wij ons rechtzetten (want van zwakte lagen wij den ganschen dag) begon alles te draaien. Dit geraakte hier dan ook gedaan. Dan naar het immatriculatiekamp (Stalag) zeggen die smeerlappen hier) Greifswald op de Oostzee en van hieruit werden wij in met kleine groepjes uitgezonden om te gaan werken. Zoo zijn wij hier dan verzeild.
…"

Op volgende site kan je bundeling van "Entre camarades" bestellen => de kampgazet van Stalag IIC:
http://www.editions-lacour.com/entre.ca ... d4ac92d1a4

Heb publicatie besteld, koppel hier terug of het iets waard is.

Gr,

H

Hou me op de hoogte !

De hierboven genoemd franse bundeling van de kampkrant van Greifswald is niet zo interessant, want zwaar gecensureerd.

Wel interessant is "Dagboek van een Geluwse krijgsgevangene, 130p." => het gaat over Michel Vandamme die in Greifswald vast zat. Dit boek is niet meer te koop, wel (interbibliothecair) uit te lenen bij bibs van Wervik en Geluwe.

Groetjes,

Hans

Mijn schoonvader was zwaar gekwest achtergebleven in zijn Tankjager nr 3425 in de omgeving van het Albertkanaal te Vroenhoven of (?). Hij werd afgevoerd door de Duitsers naar een kliniek in Duitsland (?) en na herstel afgevoerd als krijgsgevangen naar Stalag VIII A. Waar hij tewerkgesteld werd in het stadje Gorlitz.
Na ongeveer 12 maanden kwam hij terug naar België. Mijn vraag bestaan er aanwezigheidslijsten van dit kamp. En kunnen we aan het nummer van de tank achterhalen bij welke compagnie hij was ingedeeld?


Met vriendelijke groeten Deardidi.

DEARDIDI schreef:Mijn schoonvader was zwaar gekwest achtergebleven in zijn Tankjager nr 3425 in de omgeving van het Albertkanaal te Vroenhoven of (?). Hij werd afgevoerd door de Duitsers naar een kliniek in Duitsland (?) en na herstel afgevoerd als krijgsgevangen naar Stalag VIII A. Waar hij tewerkgesteld werd in het stadje Gorlitz.
Na ongeveer 12 maanden kwam hij terug naar België. Mijn vraag bestaan er aanwezigheidslijsten van dit kamp. En kunnen we aan het nummer van de tank achterhalen bij welke compagnie hij was ingedeeld?


Met vriendelijke groeten Deardidi.

Heb je zijn persoonlijk dossier al aangevraagd? zo niet kijk dan eens hier: [link2]Persoonlijke militaire dossiers,http://ablhistoryforum.be/viewtopic.php?f=76&t=232[/link2]

DEARDIDI schreef:Mijn schoonvader was zwaar gekwest achtergebleven in zijn Tankjager nr 3425 in de omgeving van het Albertkanaal te Vroenhoven of (?). Hij werd afgevoerd door de Duitsers naar een kliniek in Duitsland (?) en na herstel afgevoerd als krijgsgevangen naar Stalag VIII A. Waar hij tewerkgesteld werd in het stadje Gorlitz.
Na ongeveer 12 maanden kwam hij terug naar België. Mijn vraag bestaan er aanwezigheidslijsten van dit kamp. En kunnen we aan het nummer van de tank achterhalen bij welke compagnie hij was ingedeeld?


Met vriendelijke groeten Deardidi.

Als het bij Vroenhoven was zijn er twee mogelijke eenheden: ofwel maakte hij deel uit van het Bataljon Grenswielrijders Limburg (14 stuks T13 tankjagers) ofwel hoorde hij bij de Compagnie T13 van de 7e ID (12 stuks, Kapitein-Commandant P. Lambrechts).

bcordens schreef:

DEARDIDI schreef:Mijn schoonvader was zwaar gekwest achtergebleven in zijn Tankjager nr 3425 in de omgeving van het Albertkanaal te Vroenhoven of (?). Hij werd afgevoerd door de Duitsers naar een kliniek in Duitsland (?) en na herstel afgevoerd als krijgsgevangen naar Stalag VIII A. Waar hij tewerkgesteld werd in het stadje Gorlitz.
Na ongeveer 12 maanden kwam hij terug naar België. Mijn vraag bestaan er aanwezigheidslijsten van dit kamp. En kunnen we aan het nummer van de tank achterhalen bij welke compagnie hij was ingedeeld?


Met vriendelijke groeten Deardidi.

Als het bij Vroenhoven was zijn er twee mogelijke eenheden: ofwel maakte hij deel uit van het Bataljon Grenswielrijders Limburg (14 stuks T13 tankjagers) ofwel hoorde hij bij de Compagnie T13 van de 7e ID (12 stuks, Kapitein-Commandant P. Lambrechts).

Uit het verslag van kolonel Duez, bevelhebber van het 18e Linie (sector Vroenhoven):

De vijand bereikt dus wegpaal 96,200 op de weg van Tongeren te 17 uur, bijna tegelijkertijd als hij de toegang van de weg naar Lafeld aan wegpaal 96,200 op de weg van Veldwezelt bereikt.

Die toestand is natuurlijk de commandanten van de tweede echelon noch van de OS bekend. Laatstgenoemde zal hem eerst kunnen inzien te 20 uur, wanneer hij het bulletin van 13:45 van de commandant van het Noorkwartier ontvangt.

Wanneer een peloton van de Divisie-Wielrijderseskadron, dat met vier kanonnen 47 T 13 moet gesteund zijn, te 17:55 de commandant van de OS bericht dat de Cdt der Divisie het te Lafelt te zijner beschikking heeft gesteld, geeft de Cdt van de OS het pelotonshoofd het bevel in verbinding te treden met de Cdt van de tweede echelon en de Cdt van het Zuidkwartier, op wie de verantwoordelijkheid van de verdediging van de brug rust, ten einde volgens hun aanwijzingen de elementen te verjagen die op de westelijke kanaaloever vaste voet mochten gekregen hebben.

Er dient inderdaad opgemerkt dat het regiment vanwege het Zuidkwartier geen bericht ontving dat de brug verloren was en de 1° Cie verpletterd werd. Blijkens de inlichtingen welke een bode van het Zuidkwartier naar de Cdt van de tweede echelon bracht, is de brug gesprongen, maar zou de beschieting zware verliezen toegebracht hebben aan het bataljon te Vroenhoven, dat aan de tweede echelon versterkingen vraagt. De OS reageert dadelijk door te verbieden de tweede echelon te ontbloten en door de toestand onder de aandacht van de divisie te brengen, wat op een vraag om versterkingen neerkomt. Ook wordt het peloton van de Divisie-Wielrijderseskadron over Lafelt naar Vroenhoven gezonden.

Vooraleer de strijd aan te binden en wachtend op zijn kanonnen 47, doet de Commandant van het Wielrijderspeloton een verkenning in de richting van Vroenhoven, maar hij wordt gestuit door een hevig vuur uit de dekkingen en de huizen in de omgeving van de wegvertakking Lafelt-Vroenhoven. Het kost hem veel moeite zich los te werken en terug te keren naar Lafeld, waar hij op zijn kanonnen van 47 wacht. Dit peloton van T 13, op weg naar Lafelt, wordt opgemerkt door een waarnemingsvliegtuig, en enige ogenblikken later stelt een luchtaanval drie stukken buiten gebruik. Eén enkel kanon 47 geraakt te Lafelt.

De Cdt van de OS ontvangt te 20 uur een bulletin van 15 uur, gezonden door de Cdt van het Noordkwartier :
“De vijand heeft mijn Zuidcompagnie overvleugeld en bezet met zwakke elementen de weg Veldwezelt-Vroenhoven. Ik heb voorgeschreven hem te verjagen, maar ik kom munitie te kort. Ik word voortdurend door de artillerie en het vliegwezen bestookt. In front word ik niet bedreigd, maar wel in de richtingen N.O. en Z.O. (de vijand komt van de bruggen). Thans wordt de heuvel van Hees geweldig beschoten”.

De commandant van de OS schrijft te 20:05 aan het II° (ter kennisgeving aan de 7° D.I.) voor :
Onmiddellijk het Wielrijderspeloton en de T13 in te zetten tegen de elementen welke de commandant van het Noordkwartier heeft aangewezen.
Het Wielrijderspeloton trekt onder hevig vuur naar de wegvertakking. Het moet stoppen, door het vijandelijke vuur overheerst. De T13 komt in actie, vernietigt een door de vijand bezet huis aan de wegenknoop, maar de richter wordt zwaar gekwetst aan het oog, de sergeant aan het voorhoofd en de T13 moet achteruit. De vuuractie van het peloton is in zulke minderheid, dat het zich pijnlijk loswerkt om omstreeks 20:24 uur terug te Lafelt te zijn.


De tekst is oorspronkelijk in het Frans geschreven, wat het soms vreemde woordgebruik verklaart (niet door mij vertaald). Deze gebeurtenissen vonden plaats op 10 mei. Het is de enige vermelding van T13's die ik zo meteen kan terugvinden in de sector Vroenhoven.

Uw schoonvader lijkt dus deel uitgemaakt te hebben van de compagnie T13 van de 7ID. Het beste lijkt me wel om te doen wat Paddy ook al zei, namelijk zijn dossier opvragen. Alleen dan kan u zeker zijn.

aan iedereen bedankt voor deze snelle reactie


Mvg Deardidi

Mijn nonkel is ook krijgsgevangene gemaakt en heeft een kaart ontvangen waarop de details vermeldt staan.
Gevangen genomen met de eenheid in Frankrijk 28 augustus 1940.
Ook hij heeft in StalagIIB geweest en ontslagen 13 december 1940. Je kan zien op dit document dat hij zich op de gemeente van herkomst diende aan te bieden, waar dit op het document werd geregistreerd.
Hij was in dienst getreden in februari 1940 in de Artillerieschool Brasschaat en de veldtocht meegemaakt van 10 mei tot 27 augustus.
Ook in het militaire zakboekje kan je eventueel meer details vinden.
Dus tracht deze documenten ergens te pakken te krijgen en je zal een heel stuk vooruit zijn in je zoekwerk.
Ik voeg in elk geval de documenten toe die ik beschikbaar heb hierover.

Hallo,

Van de meeste Belgische militairen die in krijgsgevangenschap gezeten hebben, bestaat er een steekkaart in blok 6C in Evere. Daarop staan ook enkele gegevens die je onderzoek kunnen voorthelpen.

In blok 15 hebben ze lijsten met namen per kamp. Aan de hand van het nummer dat je kan terugvinden op de steekkaart, kan je wellicht ook de naam terugvinden op die lijsten. Je kan dan wellicht vinden wie van zijn eenheid hem vergezeld heeft.

Succes.

Groeten,
Bram.

Hoi, mijn overgrootvader zat ook in Stalag II-C. Hij zat bij de artillerie en werd gevangen genomen in Diksmuide, op het eind van de 18daagse veldtocht. Ik heb een soort infofiche van dat kamp maar meer niet.

hansdb schreef:Ook mijn grootvader (uit Hamme) zat in Stalag IIC => dit is in Greifswald (in de Frans Mehring Strasse, je moet maar eens op Google Earth kijken om de contouren te zien). Greifswald ligt nabij Stettin in het huidige Polen.
Moet geen pretje geweest zijn: berekoude winters en sneeuw ruimen op de blote voeten ...
Ook de "bevrijding" van het kamp door de Russen moet nogal penibel geweest zijn.

Ik heb er wel wat info en foto's over die ik later zal posten (omdat ik ze nu niet bij de hand heb)
Hoe voeg je trouwens bijlagen aan posts toe? Als dit niet kan moet je me je emailadres maar eens berichten.

Hans

I'm interested in your informations about stalag IIC in Greifswald. I'm looking for informations about this prisoner camp since years. I can give you some news.