Leopard I

[Exjager]

Geplaatst: Wo Jul 21, 2010 7:06 pm

Toen het West-Duitse leger medio jaren vijftig werd hervormd, werd het uitgerust met Amerikaanse M47 en M48 tanks, beide met een 90-mm kanon. Al gauw werd echter besloten de M47 te vervangen door een tank met een 105-mm kanon. Twee ontwerpteams (Gruppe A en B) bouwden prototypes voor vergelijkende tests. Frankrijk bouwde tegelijkertijd prototypes voor de AMX-30, ook ter vervanging van de M47. Men ging er vanuit dat ofwel een West-Duits type ofwel de Franse AMX-30 de gezamelijke gevechtstank zou worden, maar uiteindelijk gingen beide landen ieder hun eigen weg. De ontwikkeling van het ontwerp van Gruppe A resulteerde in de Leopard 1. De eerste productietanks rolden in september 1965 de Krauss-Maffei fabriek in München uit. De productie liep door tot 1979.



Uitgebreide productie.
Zo'n 2437 gevechtstanks werden voor West-Duitsland gebouwd. Ze waren er in vier basismodellen: de Leopard 1A1 (met extra bepantsering was het de Leopard 1A1A1), de Leopard 1A2, de Leopard 1A3 (met een nieuw gelaste koepel) en de Leopard 1A4 (met een nieuwe koepel en een nieuw vuurleidingssysteem). De tank werd ook gekocht door Australië (90 stuks), België (334), Canada (114), Denemarken (120), Italië (920, waarvan 720 die in Italië werden gebouwd door OTO Melara), Nederland (468) en Noorwegen [78]. De productie werd in 1982 door Krauss-Maffei en Krupp MaK hervat vanwege Griekse (106) en Turkse (77) orders.

Brits kanon.
DE Leopard 1 is bewapend met de Britse L7-serie van getrokken kanonnen. Deze kanonnen kunnen verschillende munitietypes afvuren, waaronder APDS, APFSDS, HEAT, HESH en Smoke. In totaal kunnen zestig granaten worden meegevoerd. Eén 7,62-mm machinegeweer is coaxiaal met het hoofdgeschut geplaatst, de tweede is op het koepeldak bevestigd voor de luchtafweer. Aan weerszijden van de koepel bevinden zich vier drievoudige raakgranaatwerpers. Het stabilisatiesysteem zorgt ervoor dat het kanon kan vuren terwijl de tank over ruw terrein rijdt. De Leopard 1 heeft een NBC-systeem en een volledige nachtzichtuitrusting voor de commandant, schutter en lader. Aanvankelijk was de nachtzichtapparatuur van het eerste-generatie infraroodtype, later werd dit vervangen door verbeterde apparatuur.

Optionele uitrusting.
Er is een heel scala aan optionele middelen ontwikkeld voor de Leopard 1. Zo is er de snorkel waardoor de tank door diepe rivieren en beken kan waden (maximaal 4 meter diep). Een hydraulisch dozerblad kan aan de voorzijde gemonteerd worden. Dit wordt door de bestuurder bediend om obstakels uit de weg te ruimen of op te werpen. De meeste Duitse en Nederlandse Leopards hebben extra bepantsering op hun koepels, zodat ze beter beschermd zijn tegen raketten en HEAT-projectielen.

Vele varianten.
Vanuit het basischassis van de Leopard 1 is een hele familie ontsproten die ontwikkeld is voor de ondersteuning van gevechtstanks. Al deze gespecialiseerde versies - met uitzondering van de Gepard - zijn ontworpen en gebouwd door MaK uit Kiel, dat ook een paar Leopard 1 gevechtstanks heeft geproduceerd.

In actie.
Het gevechtscompartiment van de Leopard 1 heeft airconditioning. In koud weer kan het interieur in twee minuten op een comfortabele temperatuur worden gebracht door middel van een kachel die met motorbrandstof gestookt wordt. De uitlaatwarmte van die installatie verwarmt de koelvloeistof van de motor. De warme lucht uit het bemanningscompartiment kan over de accu's geleid worden voordat de motor wordt gestart. Er zijn verschillende voorzieningen die moeten voorkomen dat uitlaatgas het bemanningscompartiment binnendringt. Zelf de lucht in de zak voor de lege granaathulzen wordt gezuiverd. Zoals in de meeste moderne tanks is er een provisiekast aan boord en een elektrisch oventje om te velde eenvoudige maaltijden klaar te maken.

Vizieren.
Er zijn veertien periscopen (acht voor de commandant, drie voor de bestuurder, twee voor de lader en een voor de schutter), maar het hoofdvizier is de grote periscoop van de commandant met een telescoop met een vergroting van x6 tot x20. De periscoopkop draait ten opzichte van de koepel. De commandant gebruikt hem om het terrein in de verte te verkennen, doelen te vinden en 'stadia-afstandsbepaling' te doen. Daarbij wordt de afstand tot een doelwit waarvan de afmetingen bekend zijn, bepaald op grond van de afmetingen ervan in het vizier. Zodra de commandant een doel vindt, houd hij de optiek van het vizier erop gericht en traverseert de koepen in dezelfde richting. Een flexibele koppeling tussen de hoek van de koepel en de vizierkop houdt deze op het doel gericht tijdens het draaien. De gegevens van het doel van het kanon wordt eveneens elektrisch aan het vizier van de commandant doorgegeven zodat hij in noodgevallen zelf het 105-mm kanon kan afvuren.
Het kanon wordt gewoonlijk door de schutter gericht met behulp van een x16 stereoscopische afstandsbepaler. Voor snel richten kan een optisch samenvallingssysteem worden gebruikt, zoals in veel camera's wordt toegepast, maar voor maximale nauwkeurigheid bij slecht zicht geniet de stereoscopische methode de voorkeur. Het hoofdkanon heeft een zeer vlakke baan, maar de baan die bij de gekozen munitie past, wordt automatisch ingevoerd zodra de exacte afstand is bepaald. Een derde afstandsbepalings- en doelzoeksysteem is een éénogige telescoop die coaxiaal met het kanon is opgesteld en alleen door de schutter wordt gebruikt.

Infrarood uitrusting.
's Nachts kan het panoramavizier van de commandant worden vervangen door een infraroodvizier dat uiterst gevoelig is voor IR-golflengtes. Met vaste tussenpozen kan de commandant eveneens zijn speciale zoeklicht aanzetten, dat infrarood 'zwart licht' uitzendt en een duidelijk beeld op zijn eigen IR-vizier oplevert. Dat heeft uiteraard het grote nadeel dat elke vijandelijke tankcommandant met een IR-vizier de Leopard als een vuurtoren kan zien. Desgewenst kan hetzelfde zoeklicht wit, zichtbaar licht uitzenden. De Leopard is zelf grijsgroen geschilderd met een speciale camouflageverf die vrijwel geen IR-licht weerkaatst. Het uitlaatgas wordt met koude lucht vermengd alvorens te worden geloosd.
Zodra de hoofdbewapening gericht is, geladen is en de juiste elevatie heeft, kan de schutter of de commandant vuren.



België was de eerste NAVO gebruiker van de Leopard 1. De Belgische tanks hebben een 7,62-mm FN MAG machinegeweer in plaats van de oorspronkelijke MG3. Dit is een van de 132 Belgische Leopard 1 MBT's die zijn opgewaardeerd tot 1A5's.

De Belgische Leopard I.
In 1967 bestelde men ter vervanging van de M47 Patton 334 Leopard 1 A1 tanks (3e en 4e productielot). De Leopard 1(BE) is grotendeels identiek aan het Duitse voorbeeld, doch beschikt o.m. over MAG-mitrailleurs, andere stouwkoffers en - vanaf 1974 - over een vuurleidingssysteem van SABCA/Cobelda (Compagnie belge d’électronique et d’automation) met laser-afstandsmeter, analoge computer en een zijwind-sensor. Aldus gemoderniseerde tanks staan bij de Krijgsmacht officieel te boek als "Leopard SCT" (Système de Conduite de Tir - vuurleidingssysteem). Tien stuks werden later omgebouwd tot scholingstank, 9 tanks dienden als basis voor de Leguan brugslagtank en vanaf 1997 ontving Brazilië ter vervanging van de M41 Walker Bulldog 128 stuks die gekend zijn als Leopard 1A1-CC.

Tussen 1994 en 1997 heeft men 132 Belgische tanks gemoderniseerd tot Leopard 1 A5(BE), uitgerust met een nieuw electro-hydraulisch systeem, het MRS (muzzle reference system) en een modern vuurleidingssysteem van SABCA/OIP met thermische kijker rechts vooraan in het torendak. Deze heeft een bereik van 2 (identificatie) tot max. 8 km (detectie); de oude witlicht/IR-schijnwerper XSW-30-U had een bereik van slechts 1.200 m. Bovendien kregen de A5's een nieuw 3-kleuren NAVO-camouflagepatroon. Tenminste één tank kreeg extra torenpantsering van Blohm & Voss ("Leopard 1 A6(BE)") maar het project werd inmiddels gestaakt.

De Leopard 1 en zijn varianten zal, evenals de overige rupsvoertuigen (M113A1-B, AIFV-B, M109A2 enz.) tegen 2015 uit dienst genomen worden bij de Belgische Landcomponent. De taak van primair wapensysteem en krachtigste gevechtsvoertuig zal dan geleverd worden door de AIV C90 DFC.

Varianten.
* Fahrschulpanzer Leopard 1: rijschooltank met lescabine die soms voorzien is van een "dummy" kanon (niet voor de Belgische Leopard 1 Instr). De Belgische PsCavSch heeft hiervan 10 stuks ontvangen waarvan er inmiddels 2 aan Brazilië verkocht werden. De Nederlandse KL had 12 stuks.
* Bergepanzer 2 Standard: bergingstank met kraan, lier en steunschop. Deze versie is in het buitenland beter bekend als Leopard Recovery; 36 stuks werden door België aangeschaft en 52 door Nederland.
o Bergepanzer 2000: een aantal Belgische bergingstanks werd door de Duitse firma FFG vanaf 2003 gemoderniseerd. Dit model heeft een bijkomende lier en een verbeterd hydraulisch systeem dat het mogelijk maakt de kraan van buiten af te bedienen.
* Pionierpanzer 1: genietank, gelijkaardig aan de BPz 2 maar met een krachtigere ruimschop en met een aangepaste kraan die van een grondboor kan voorzien worden. Voor zijn genie-eenheden heeft de Belgische Krijgsmacht 6 stuks aangeschaft. De Nederlandse KL heeft er 25 ontvangen.
* Flak-Panzer Gepard: luchtdoelversie met twee 35mm snelvuurkanonnen KDA van Oerlikon. Tussen 1970 en 1980 ontving België 28 Gepard B2 en 27 Gepard B2LV (laser voorbereid) maar omstreeks 1994 werd dit type uit dienst genomen. Nederlandse luchtdoeleenheden ontvingen de PRTL "Cheetah" (Pantser-Rups Tegen Luchtdoelen) met een radarsysteem van Holland Signaal en andere modificaties.

Specificatie.
Bemanning: 4.
Gewicht: 40 ton.
Afmetingen:Lengte (met kanon): 9,5 m ; Romplengte: 7,1 m ; Breedte: 3,3 m ; Hoogte: 2,6 m.
Pantser: 52-60 mm (toren) 70 mm (voorzijde romp)
Bewapening: Een 105-mm L7A3 getrokken kanon (55 - 59 schoten, dracht 2500 m); twee 7,62-mm MG3 machinegeweren met elk 2500 patronen en 4+4 rookbuswerpers 76mm NMWA-8 .
Motor: Een MTU MB838 CaM500 10-cilinder dieselmotor van 619 kW (830 pk).
Prestaties: Maximumsnelheid op de weg: 65 km/u, achteruit: 26 km/u ; Bereik: 600 km.
Vertikale hoek: 60°
Vertikaal obstakel: 1,15 m.
Overschrijdend vermogen: 3 m.

[Exjager]

In het tankmuseum (depot kapellen) staat een Leo 1 met extra kevlar pantserplaten.
Het is jammer genoeg bij een prototype gebleven.
(Ziet er wel knap uit trouwens)

[Exjager]

Dat project is niet verder ontwikkeld omdat het in de practijk niet voldeed, als tankcommandant zou ik er ook niet kunnen mee lachen telkens eerst de extra platen van de toren te moeten verwijderen voor ik het achterdek kan openen om aan de motor te kunnen.
Schijnbaar waren ook de kosten om elke Leopard hier mee uit te rusten te hoog en dan was er de tendens om kettingen af te schaffen ook al aanwezig.