Het gebruik van het Grasgeweer model 1874

[Bram1940]

Hallo,

In 1914 was er een groot gebrek aan uitrusting en wapens om de toevloed aan vrijwilligers uit te rusten. Eén van de uitwegen, was het gebruik van het Grasgeweer model 1874 met bijhorende bajonet. Deze geweren, hoewel sterk verouderd, zagen effectieve frontdienst. Zo is er een getuigenis bij het 5e Linie. Hier vervoegden in oktober 1914 verscheidene vrijwilligers uitgerust met het Grasgeweer de rangen. Moesten er nog getuigenissen zijn over het gebruik van de Gras aan het front, mogen die hieronder gerust gepost worden . Alleszins kende de Gras een "tweede jeugd" in de Franse opleidingskampen van het Belgisch leger. Ook in Congo werd de Gras nog met duizenden gebruikt voor de zwarte militairen. In 1918 hadden ze er nog zo'n 11.500 in gebruik.

Was het gebruik van de Gras in het Belgisch leger gekend voor 1914? Blijbaar werden er ook patronen in 11mm door Belgische wapenfabrikanten geproduceerd. Of werden deze geweren pas vanaf augustus 1914 door Frankrijk aan België uitgeleend/verkocht?

Groeten,
Bram.

[RAL]

Grasgeweren bij de Force Publique rond WO 1.

[koen]

Hallo Bram,

De Gras geweren werden ons door de Fransen "ter beschikking gesteld" (zie Les Etablissements d"Artillerie Belges")

En over de staat ervan :

"Met betrekking tot de Gras geweren heb ik ernstige klachten gehoord. Al deze geweren zijn verre van in goede staat : er mankeren schroeven, accessoires, er zijn geen wisselstukken…Na enkele schoten werken sommige sluitstukken niet meer. De officieren vragen dan ook wapenmeesters om deze geweren na te kijken en in goede staat te brengen.
Men klaagt eveneens over de munitie : de patronen zijn oud, en velen zijn verroest. Het gebeurt vaak dat de hulzen breken in de kamer en het is dan zeer moeilijk om de stukken eruit te halen."

Uit een inspectierapport van de vrijwilligerseenheden (vrije vertaling)

[Bram1940]

Dag Koen,

"Ter beschikking gesteld" kan betekenen uitgeleend of verkocht. Al in de eerste helft van augustus 1914 waren ze aanwezig in het Belgisch leger. Nochtans zou je denken dat er dan nog niet zo heel veel mausers verloren gegaan zouden zijn. Het was ooko een heel ander kaliber dan het leger op dat moment al jaren gewoon was. Wanneer werd de beslissing dan genomen om de Gras ter beschikking te stellen van het Belgisch leger? Of waren er al voorraden van aanwezig in België voor augustus 1914 (eventueel voor de Openbare Weermacht)?

Groeten,
Bram.

[RAL]

Nadat in september 1914 in Antwerpen een grote lading Albini's voor de Force PUblique/Openbare Weermacht "verloren" was gegaan, heeft het Ministerie van Koloniën nog in 1914 aan Frankrijk een lading van 15.500 geweren Gras 74 met bajonet voor de FP gekocht. De leveringen daarvan zijn begonnen in april 1915. Tot 1914 bestond de hoofdbewapening van de FP uit Albini's en vanaf 1912 ook uit Comblain 1882 (afkomstig van de Garde Civique); ook waren toen nog volgende types geweren eveneens dienst van de FP: Chassepots, Snyder-geweren, Winchesters en Martini-Henry's.

In 1931 werden de Albini's en de Comblains bij de FP gedeclasseerd. Een aantal werd niet vernietigd maar uitgereikt aan de missieposten waarmee deze in hun vleesbehoeften konden voorzien.

De FP-inventaris van december 1929 maakt melding van volgende aantal geweren in dienst van de FP: 17.619 Mauser 89 - 10.063 Gras 74 - 2.612 Albini 67 - 2048 Comblain 82 - 2.074 Mauserkarabijen Braziliaans model.

Het FP-reglement van 1938 dat de individuele bewapening van de troepen beschrijft maakt melding van Mausergeweren, maar ook nog van Grasgeweren met bajonet.

Na Wo 2 maakt een FP-inventaris nog melding van o.a. 7.364 Grasgeweren in gebruik bij de Force Publique.

De Grasgeweren werd in 1953 officiëel uit de bestanden van de FP verwijderd.

[Bram1940]

Beste RAL,

Akkoord met de leveringen aan de kolonie na september 1914, maar hoe zat het met de leveringen aan het Belgisch leger voor september 1914? Volgens een Franstalige verzamelaar zou er onder Leopold II al begonnen zijn in België met het aanleggen van stocks van de Gras voor de FP. Geen idee of die bewering gestoeld is op geschreven bronnen of louter een veronderstelling. Moest die veronderstelling kloppen, dan verklaart dit uiteraard hoe die geweren zo snel (foto's tonen het gebruik van de Gras al aan ergens tussen 4 en 17 augustus 1914) aan de Belgische troepen uitgereikt werden.

Groeten,
Bram.

[RAL]

Beste Bram,
In tegenstelling tot het gebruik van de Grasgeweren in de FP, heb ik voor wat betreft het Belgisch Leger tot nu toe geen enkele officiële schriftelijke tekst onder ogen gekregen die, voorafgaand aan augustus 1914, melding maakt van de Gras 74 . Ook niet in de vakliteratuur. De officiële legerinventarissen van voor 14, althans deze die ik heb kunnen terugvinden, maken nergens melding van het gebruik of het opslaan van Grasgeweren.
Dat ze na 14 in het leger aanwezig waren staat vast.
RAL

[koen]

Dag Bram, en Ral,

Ik heb geen verdere info, maar het is intrigerend dat de Gras geweren zo vroeg opduiken.

Er zal m.i. wel nood aan aanvulling geweest zijn, gezien de verliezen tijdens het beleg van Luik (toch vrij hoog volgens rapport 11Li), door het plotse wegvallen van de fabrieken daar, de mobilisatie (ontdubbeling regimenten) en de toestroom van vrijwilligers.
Deze laatsten (tenminste die van het 5° regiment) moesten hun Mausers (pas ?) op 19 augustus omruilen.

Zou je de foto’s van tussen 4 en 17 augustus willen delen ? Ik ben zeer benieuwd tot welk onderdeel de militairen in kwestie behoorden.

Groeten,
Koen

[Bram1940]

Koen,

Het betreft een foto van een vrijwilliger die op 23 augustus krijgsgevangen genomen werd in de buurt van Namen. De opleiding werd tussen 4 en 17 augustus genoten in Oost-Vlaanderen. De foto ligt nog bij de familie van die man. Voorlopig is dan ook geen scan mogelijk.

Groeten,
Bram.

[Ivanhoe]

Ik herinner me dat ik in één van de vele oorlogsdagboeken las (vermoedelijk dat van Marcel Loncke -Met het hoofd naar de brug van Schoorbakke ) dat die oude geweren nog rook en vuur uitbraakten gelijk oude musketten .

[virjinz]

ik heb hier enkele foto's van het 4e regiment volontaires, gemaakt bij de verdediging van Mol, gewapend met Gras.
bedoeld voor publicatie in een artikel, kan hier nu dus niet delen.