De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Het dagelijkse leven in België tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Moderators: Exjager, piot1940, Bram1940

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Geplaatst: Vr Mrt 25, 2011 9:54 pm
Paddy schreef:De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

10 Mei 1940, België wordt meegesleurd in een "avontuur" dat later de geschiedenisboeken zou halen als De Tweede Wereldoorlog.
11 Mei 1940, in het Staatsblad verschijnt dat brood, koffie, margarine, boter, reuzel, zetmeelwaren, zout, suiker, aardappelen, zeep en tafelolie "op de bon" waren. De rantsoeneringskaart en bijhorende zegels waren reeds tijdens de laatste mobilisatiefase uitgedeeld onder de bevolking.
Na de capitulatie van het Belgische leger op 28 mei 1940 zou dit alles een heel serieuze vorm aannemen en menig landgenoot hoopte op een snelle bevrijding, om zodoende terug over de nodige dagelijkse luxe te kunnen beschikken.
Toen de bevrijding er eenmaal kwam, september 1944 voor ons Belgenland, bleek dat de oorlogsinspanning tegen de Duitse overweldiger voorrang had op de behoeften van de burger. Met andere woorden: ondanks het stilletjesaan verbeteren van de bevoorrading was het ergste leed nog niet geleden. De rantsoenering zou voor België pas eindigen op oudejaarsavond van 1949.

De grote vraag bij dit alles: Hoe ging dit allemaal in zijn werk?

AfbeeldingAfbeelding

De eerste rantsoenzegels "donkerblauw" geldig voor de periode 11/05-10/06/1940
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Werkwijze

Via aanplakbrieven en kranten werden de burgers er van verwittigd wanneer de zegeltjes voor de komende rantsoeneringsperiode werden verdeeld. Na voorlegging van de rantsoeneringskaart werden de zegels overhandigd, de ambtenaar maakte het vakje voor de geldende periode onbruikbaar door het er af te knippen.
Bij de winkelier werden de zegeltjes overhandigd in evenredigheid met het bekomen rantsoen en werden de goederen betaald. De winkelier kleefde de zegeltjes op het voorziene borderel en overhandigde dit aan de rantsoeneringsdienst waarna hij herbevooraad werd.
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:De eerste rantsoeneringskaart

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:In (de provincie) Antwerpen werd van 28 september tot 27 oktober 1940 een tentoonstelling georganiseerd die de bevolking moest informeren over het hoe, wat en waarom van deze maatregel.

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Rantsoenering vanaf 2 juli 1940

Per persoon - per dag

Brood 225 gr per dag = 1 zegel of
Tarwemeel 170 gr per dag = 1 zegel of
Voedingsdeeg 150 gr per dag = 1 zegel of
Dieetlevensmiddel 170 gr per dag = 1 zegel

Groene koffie of 12.5 gr per dag = 1/10 zegel
gebrande koffie 10 gr per dag = 1/10 zegel

Voedingsvetten,boter,
margarine,reuzel,
ossevet,tafelolie 35 gr per dag = 1/5 zegel

Zetmeelhoudende produkten 20 gr per dag = 1/10 zegel

Zout 20 gr per dag = 1/10 zegel

Suikers 90 gr per dag = 1/10 zegel

Aardappelen geschorst (?)

Zeep 5 gr per dag = 1/10 zegel

Vlees incl 20% been 120 gr per dag = 1 zegel
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:De burger diende zich als klant in te schrijven bij de verschillende leveranciers. In principe was van de ene winkel naar de andere gaan voor het benodigde product niet meer mogelijk.
Paddy schreef:Werkwijze

Via aanplakbrieven en kranten werden de burgers er van verwittigd wanneer de zegeltjes voor de komende rantsoeneringsperiode werden verdeeld. Na voorlegging van de rantsoeneringskaart werden de zegels overhandigd, de ambtenaar maakte het vakje voor de geldende periode onbruikbaar door het er af te knippen.
Bij de winkelier werden de zegeltjes overhandigd in evenredigheid met het bekomen rantsoen en werden de goederen betaald. De winkelier kleefde de zegeltjes op het voorziene borderel en overhandigde dit aan de rantsoeneringsdienst waarna hij herbevooraad werd.
Voorbeeld van zo'n borderel

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:De hier eerder getoonde portefeuille voor het opbergen van de rantsoenzegels:

Afbeelding

Afbeelding

De commerciële kartonnen versies, tot hier toe heb ik nog geen Vlaamstalige exemplaren gevonden of gezien :cry:

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

homefront schreef:Interessante informatie! Deze zaken worden niet zo vaak verzameld maar ik ben er in elk geval voor gewonnen! Te vaak wordt de militaire kant bekenen en vergeet men het gewone dagelijkse leven...

Hier een Nederlandstalig boekje van een firma in Gent.

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

homefront schreef:De binnenzijde:

Afbeelding

De portefeuille waar het boekje in zat:

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Ondanks alle miserie werd er ook nog mee gelachen ...

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

PS. @ Homefront, ik ben ook zot van deze "prullen". In verhouding heeft het "dagelijks leven" tijdens de bezetting veel langer geduurd dan al de militaire activiteiten op Belgisch grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog tesamen.
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

homefront schreef:Mooie postkaarten.

Hier drie affiches:

Afbeelding

Afbeelding

Enkele lekkernijen die toen hoge prijzen scoorden op de zwarte markt:

Afbeelding

Uploaded with ImageShack.us
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Ondanks zegels en rantsoenen, een menukaart uit 1943.

Afbeelding

Zie ook:
Aan tafel in oorlogstijd
http://www.ablhistoryforum.be/viewtopic ... 746&p=2887
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

piot1940 schreef:Een tweetal rantsoeneringsaffiches, een eerste van 1 aug 1940 en een tweede van jan 1941

Afbeelding
groot formaat:
http://www.mediafire.com/imgbnc.php/871 ... 93b66g.jpg

...

Afbeelding
groot formaat: http://www.mediafire.com/imgbnc.php/4ec ... b29d6g.jpg

opvallend hierbij is dat de nummers voor gelijkaardige producten in de tijd veranderd zijn, ook de hoeveelheden zijn voor bepaalde soorten verkleind

Nr1 voor brood blijft, wel worden de broodsoorten meer gespecifieerd
Nr2: koffie, waar eerst 12,5 gr toegedeeld wordt is de gebrande koffie in jan 1941 niet meer beschikbaar en spreekt men enkel van gebrande gerst of koffiesurrogaat

Nr 3 de voedingsvetten gaan van 35 gr over in nr3 margarine 4,2 gr. , nr 4 boter 4,2 gr, nr 12 boter of margarine 4,2 gr en nr 13 boter of reuzel of ossevet 2,5 gr. Vanwaar deze verspreiding over verschillende zegels is
niet duidelijk.

nr 6 suiker zakt van 90 gr naar 33 gr.

nr 7 aardappelen wordt vervangen door havergort en zetmeelhoudende producten. De aardappelen zijn in aug 1940 totaal niet gerantsoeneerd en worden in jan 1941 beperkt tot 500 gr. op het zegel nr 20.

nr 8 zeep verdwijnt en wordt vervangen door peulvruchten

nr 9 chocolade verdwijnt ook in 1941

nr 10 vlees: van 90 gr naar 50 gr.

bijkomend is het nr. 14 voor kunsthoning, confituur ed.
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

piot1940 schreef:Bepaalde categoriën van werklieden kregen een groter rantsoen, te beginnen bij "mijnwerkers" in de bredere betekenis van het woord.

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Een interessant boek over dit onderwerp is:
De Rantsoenering gedurende de oorlog 1940-1945 door Marcel Mahieu.
Een uitgave van VZW Rekreativa, Veldstraat 155, 8500 Kortrijk, Fax: 056 22 37 69
Verantwoordelijke uitgever: Adriën Devos, Elstweg 23, Ingooigem.

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Goed voor een werkhemd met boord, 1942
Let vooral op de richtlijnen.

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:In blokletters geschreven document gevonden in het Stedelijk Archief Dendermonde, documentatiemap “Bevrijding” doc. 438.20, letterlijk overgenomen.

Rantsoenering
Zegel n°1 225 gr. brood (wat doorging als brood)
Zegel n°10 60 gr. vlees met been, 36 gr. zonder been
Dit was per dag
Wie zwaar werk deed (mijnwerker – schipper – staalarbeider – grondwerker enz.) kreeg 6 dagen per week dubbel rantsoen.

Zegel n°9 500 gr. aardappelen per dag. Kinderen onder de 3 jaar geen.
Zegel n°2 100 gr. gebrande gerst (dat was de koffie)
Zegel n°3 100 gr. goede boter
Zegel n°4 100 gr. margarine
Zegel n°2 225 gr. confituur
Zegel n°6 1 kg. suiker (in de maanden juli en augustus 2 kg. Om confituur te kunnen maken)
Zegel n°7 225 gr. kunsthoning ??
Dit was per maand allemaal.

Van 0 tot 3 jaar 24 liter volle melk.
Van 3 tot 6 jaar 16 liter volle melk.
Van 6 tot 14 jaar 8 liter volle melk.
Van 14 tot 16 jaar 8 liter afgeroomde melk.
Wie 65 jaar was kreeg ook 2 liter volle melk.
Dit alles per maand.

Tussen 16 en 18 jaar 100 gr. magere smeerkaas per maand.

Wie verder dan 5 km. van zijn werk was kreeg 1 bon voor een fietsband per jaar.

Voor kleren was een bon nodig. Die kreeg men volgens ouderdom. Verder waren er textielkunsten van 80 tot 100, weer volgens werk en ouderdom (voorbeeld 1 paar kousen was 6 punten).

Schoenen, weer met bon en weer volgens ouderdom (18 jaar was 1 bon) Met die bons was men echt niet scheutig, en het leder?? Nu ja leder

Er waren alle soorten surrogaten op de markt vrij van zegels zoals sacharine, vervangkoffie (was gebrande eikels), product om uw boterrantsoen te verdubbelen.
Suuogaat kruidnoot (was knopjes van het boerenwormkruid gemalen)
Zout en chicorei was niet gerantsoeneerd.
Rookwaren was met punten vanaf 18 jaar en niet voor vrouwen.
30 gr. toiletzeep, die dreef op het water was van rundvet gemaakt.
250 gr. waspoeder per maand.

Nu en dan was er voor kinderen min 3 jaar soms chocolade of koekjes bij het Kinderwelzijn.

Op de zwarte markt was alles als men maar geld had. Arme mensen, en die waren er veel, trachten hun honger te stillen met half aardappelen en half tutten, dat waren raapkolen (waren nietr op rantsoen ook niet de groenten als die er waren)

De rantsoenkaart was 1 jaar geldig, er hingen 12 coupons aan en per maand werd er een afgesneden.
Men moest zich inschrijven in een winkel naar keuze voor het inruilen van uw zegels voor eetwaar.
Bakker en beenhouwer waren vrij.

Zwarte marktprijzen

Afbeelding

Zwaarste prijzen zijn betaald december 1944 – maart 1945.
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

eaw458 schreef:Dank je wel voor de mooie post, Paddy.

Heb je ook deze? Even snel een greepje uit m'n collectie...

Beschik je ook over documenten ivm de bevoorrading?

Walter

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Kaart voor volle melk voor personen ouder dan 70 jaar.

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Extra rantsoen voor zwangere of pas bevallen vrouwen.

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:Goed voor een paar marschschoenen (vrouwen (1943)

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Exjager
Sponsor 2022-2023
Berichten: 4379
Lid geworden op: 28 mei 2011 18:53
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Exjager »

Paddy schreef:De winkelier kleefde de zegeltjes op het voorziene borderel en overhandigde dit aan de rantsoeneringsdienst waarna hij herbevooraad werd.

Afbeelding

Afbeelding
Iets m.b.t. 2 Jagers te Paard is steeds welkom.
Mijn website,http://www.legerdienst.be
Gebruikersavatar
Paddy
Berichten: 7570
Lid geworden op: 28 mei 2011 10:25
Locatie: Dendermonde, Idiot Trench
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Paddy »

Afbeelding
Greetings from a Little Gallant Belgian
Patrick De Wolf
Militaria-Ruilbeurs Hangar 42 Dendermonde,http://www.facebook.com/Hangar42Militaria
There is a very fine line between "hobby" and "mental illness".
storm
Berichten: 8
Lid geworden op: 07 apr 2012 11:44

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door storm »

Hallo,

Ik heb per toeval nog een oud "Lebensmittel Karten" document gevonden tussen tal van andere papieren. Naar alle waarschijnlijkheid was dit van mijn overgrootvader, aangezien mijn grootvader tijdens WO2 eerst krijgsgevangen en aanlsuitend verplicht tewerkgesteld was.
Kunnen jullie mij meer info geven over dit documentje...??
Er is jammer genoeg van alles en nog wat ingekrabbeld, waarschijnlijk ná de oorlog.

Ik heb geen zegels of andere kaarten teruggevonden, enkel dit boekje samen met een aantal uittreksels van pensioen van oorlogsslachtoffers.

Alvast bedankt voor de info!!

Grt
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
homefront
Berichten: 265
Lid geworden op: 31 mei 2011 07:29
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door homefront »

Dit is een rantsoenboekje om de zegels in te stoppen, waarschijnlijk toch van uw grootvader, meegebracht uit Duitsland.
In België gebruikten burgers geen Duitstalige rantsoenboekjes.
Mvg,
Brecht
Mijn website: http://www.hethuisvan4045.webs.com/
Gebruikersavatar
Paddy
Berichten: 7570
Lid geworden op: 28 mei 2011 10:25
Locatie: Dendermonde, Idiot Trench
Contacteer:

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door Paddy »

Johan Laureys uit Dendermonde verzameld zoveel mogelijk wat met rantsoenering te maken heeft. Rond zijn verzameling maakte hij een privéboek dat hij ons hier ter beschikking stelt. Tweehonderd en vier bladzijden (204) waardevolle informatie gratis en voor niks :D Bedankt Johan.

PS. De watermerken werden door mij aangebracht.



[link2]Rantsoenering WO2,http://ablhistoryforum.be/onlinedocs/Rantsoen.pdf[/link2]
Greetings from a Little Gallant Belgian
Patrick De Wolf
Militaria-Ruilbeurs Hangar 42 Dendermonde,http://www.facebook.com/Hangar42Militaria
There is a very fine line between "hobby" and "mental illness".
DeKat
Berichten: 98
Lid geworden op: 25 dec 2016 23:26

Re: De rantsoenering tijdens WOII, de praktijk

Bericht door DeKat »

Link naar dat boek werkt niet meer. Iemand een goede link?
En zijn dit rantsoenzegels? 20 staat voor wat? Dank.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Plaats reactie

Terug naar “België bezet - 1940-1945 - la Belgique occupée”