De oorlog tussen heden en verleden, Bottelare 940-1945

[Paddy]

Heel interessant leesvoer voor wie de bezettingsperiode eens grondiger wil bestuderen;

De oorlog tussen heden en verleden
Beeldvorming over de Tweede Wereldoorlog in de Oost-Vlaamse plattelandsgemeente Bottelare

De Oost-Vlaamse plattelandsgemeente Bottelare tijdens de Tweede Wereldoorlog
vormt het uitgangspunt van dit artikel. Het gaat op zoek naar sporen van verwerking
en herinnering aan de bezetting in een kleine dorpsgemeenschap; in het bijzonder
de reactie op collaboratie en verzet staat daarbij centraal. Door middel van een
waardeonderzoek wordt onderzocht of er een collectief geheugen m.b.t. de bezetting
tot stand kwam, welke beeldvormingsprocessen hierbij een rol speelden en wat dit
collectief geheugen precies inhoudt 1.
Tijdens de bezetting liet een deel van Bottelare zich actief in met verzet en werd een
heuse verzetskern van het Geheim Leger uitgebouwd. Enkele anderen uit ditzelfde
‘boerendorp’ van 1.370 inwoners reageerden helemaal anders en stapten in de
collaboratie. De voornaamste doelstelling van dit onderzoek was inzicht verwerven in
de drijfveren en de maatschappelijke achtergrond van beide groepen. Daartoe werd de
prosopografische onderzoeksmethode gehanteerd : er werd een profiel opgemaakt van
de Bottelaarse verzetsstrijder en collaborateur. Systematisch werd getracht getuigen op
te sporen.
Hierbij aansluitend werd een waardeonderzoek uitgevoerd aan de hand van een veertigtal
anonieme enquêtes bij mensen die de Tweede Wereldoorlog bewust hadden meegemaakt
en tot op heden in het dorp bleven wonen. De resultaten van het waardeonderzoek zijn
complementair aan de uitkomst van de prosopografie. De beeldvormingsprocessen
over de Tweede Wereldoorlog kunnen immers maar ten volle begrepen worden in het
licht van de bezettingsomstandigheden. Eveneens had de vooroorlogse politieke en
maatschappelijke evolutie een invloed op de gebeurtenissen tijdens de oorlog en het
collectief geheugen dat zich na de oorlog vormde.