Voedselschaarste en voedselbedeling 1914-1918
Geplaatst: 29 feb 2012 11:28
Voedselschaarste en voedselbedeling, tactieken en strategieën. Twee episodes uit bezet België tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Auteur
Giselle Nath
Jaar van publicatie
2011
Onderwijsinstelling
Universiteit Gent
Categorieën
sociologie/maatschappij
politiek (nationaal/internationaal)
geschiedenis
Synopsis
Bezet België, Somalië aan de Schelde?
De Eerste Wereldoorlog roept spontaan het beeld op van modderige loopgraven. Achter en naast het front leverde de Belgische burgerbevolking echter een vergeten strijd tegen de honger. Met dank aan de Verenigde Staten, die de eerste grootschalige food relief operation ooit coördineerden. Twee lokale studies illustreren nu in welk sociaal mijnenveld dit gebeurde.
Dorstlessende druppels op een hete plaat.
Toen België in 1914 werd bezet, reageerden de geallieerde machten met een economische blokkade. België importeerde op dat moment reeds 80% van zijn voedselbehoeften. De Duitsers begonnen meteen met opeisingen, die vanaf eind 1916 absurde en totalitaire proporties aannamen.
De gevolgen laten zich raden. In 1917 stond zowat 90% procent van de Belgen in ellenlange wachtrijen voor wat brood en soep. Veel stedelingen kookten aardappelschillen en zagen hun kinderen aftakelen door infectieziekten. De werkloosheid ten gevolge van bezetting en handelsembargo, steeg dramatisch. En de Belgische burgerij? Die voelde vooral angst voor de hongerige en potentieel gevaarlijke massa. Enkele Brusselaars uit de haute finance spraken hun contacten in Amerika aan. Zo ontstond het Comité National de Secours et d’Alimentation (CNSA), een privatehulporganisatie die algauw als schaduwregering van België functioneerde. Amerikaanse schepen met spek en bonen werden over de oceaan vervoerd. Het hiërarchisch georganiseerde CNSA zorgde voor de verdeling ter plekke.
Tot zover de geschiedenisles. Want deze noodsituatie zorgde voor ongeziene sociale spanningen. Onder invloed van denkers als James Scott en Michel Foucault hebben historici tegenwoordig veel meer aandacht voor het dagelijks leven als een machtsarena. Toch bestaan er nog weinig lokale studies over de Eerste Wereldoorlog die niet de stemmen van pastoors of notabelen napraten. Historica Giselle Nath confronteerde de “officiële” bronnen van politie en bestuur met informatie uit volksliedjes, spotprenten, dagboeken en kranten. Zowel voor het plattelandsdorp Aartrijke als voor de stad Gent werd zo voor het eerst een sociale geschiedenis van voedselschaarste geschreven. Dit is geen uniform verhaal over “de kleine man”. Naargelang we kijken naar man of vrouw, burger, boer of arbeider, krijgen we telkens een andere oorlog te zien.
[link2]Lees verder,http://www.scriptiebank.be/index.php?pa ... d7&id=1554[/link2]
De volledige masterscriptie:
Auteur
Giselle Nath
Jaar van publicatie
2011
Onderwijsinstelling
Universiteit Gent
Categorieën
sociologie/maatschappij
politiek (nationaal/internationaal)
geschiedenis
Synopsis
Bezet België, Somalië aan de Schelde?
De Eerste Wereldoorlog roept spontaan het beeld op van modderige loopgraven. Achter en naast het front leverde de Belgische burgerbevolking echter een vergeten strijd tegen de honger. Met dank aan de Verenigde Staten, die de eerste grootschalige food relief operation ooit coördineerden. Twee lokale studies illustreren nu in welk sociaal mijnenveld dit gebeurde.
Dorstlessende druppels op een hete plaat.
Toen België in 1914 werd bezet, reageerden de geallieerde machten met een economische blokkade. België importeerde op dat moment reeds 80% van zijn voedselbehoeften. De Duitsers begonnen meteen met opeisingen, die vanaf eind 1916 absurde en totalitaire proporties aannamen.
De gevolgen laten zich raden. In 1917 stond zowat 90% procent van de Belgen in ellenlange wachtrijen voor wat brood en soep. Veel stedelingen kookten aardappelschillen en zagen hun kinderen aftakelen door infectieziekten. De werkloosheid ten gevolge van bezetting en handelsembargo, steeg dramatisch. En de Belgische burgerij? Die voelde vooral angst voor de hongerige en potentieel gevaarlijke massa. Enkele Brusselaars uit de haute finance spraken hun contacten in Amerika aan. Zo ontstond het Comité National de Secours et d’Alimentation (CNSA), een privatehulporganisatie die algauw als schaduwregering van België functioneerde. Amerikaanse schepen met spek en bonen werden over de oceaan vervoerd. Het hiërarchisch georganiseerde CNSA zorgde voor de verdeling ter plekke.
Tot zover de geschiedenisles. Want deze noodsituatie zorgde voor ongeziene sociale spanningen. Onder invloed van denkers als James Scott en Michel Foucault hebben historici tegenwoordig veel meer aandacht voor het dagelijks leven als een machtsarena. Toch bestaan er nog weinig lokale studies over de Eerste Wereldoorlog die niet de stemmen van pastoors of notabelen napraten. Historica Giselle Nath confronteerde de “officiële” bronnen van politie en bestuur met informatie uit volksliedjes, spotprenten, dagboeken en kranten. Zowel voor het plattelandsdorp Aartrijke als voor de stad Gent werd zo voor het eerst een sociale geschiedenis van voedselschaarste geschreven. Dit is geen uniform verhaal over “de kleine man”. Naargelang we kijken naar man of vrouw, burger, boer of arbeider, krijgen we telkens een andere oorlog te zien.
[link2]Lees verder,http://www.scriptiebank.be/index.php?pa ... d7&id=1554[/link2]
De volledige masterscriptie:
